RSS

Прв круг (Пасха – Педесетница). Шеста недела. Недела на слепиот

03 Јун

Неделя о слепом. Исцеление слепорожденного

***********

Кондак – глас 4

Душе́вныма очи́ма ослепле́н, к Тебе́, Христе́, прихожду́, я́коже слепы́й о́т рожде́ния, покая́нием зову́ Ти́: Ты́ су́щих во́ тьме́ Све́т пресве́тлый.

Икос – Струю́ ми́ да́руй, Христе́, прему́дрости неизрече́нныя, и ра́зума го́рняго, све́те су́щих во́ тьме́, и прельща́емых наста́вниче, да возмогу́ чудеса́ Твоя́ пове́дати, окая́нный, я́же боже́ственная кни́га научи́ Ева́нгелиа ми́ра, си́ е́сть, слепа́го чудотворе́ние: я́ко о́т рожде́ния сле́п сы́й, о́чи чу́вственныя прие́млет и душе́вныя, ве́рою взыва́я: Ты́ су́щих во́ тьме́ све́т пресве́тлый.

**************

Подателу на Светлина, Кој си Светлина од Светлината, Слове, му даруваш вид на слепородениот.

Во овој ден, Шеста недела по Пасха, го празнуваме чудото на Господ Бог и Спасителот наш Исус Христос, што го направи над слепородениот. И ова чудо го направи со помош на вода, како и она со Самарјанката и со раслабениот. А се случи вака: Додека Господ разговараше со Јудеите и Себе се правеше рамен на Отецот, велејќи: Јас постојам уште пред да се роди Авраам, тие зедоа камења за да ги фрлат по Него. Но Он, заминувајќи оттаму, најде еден слеп човек кој одеше со пипање. Така било од неговото раѓање, имајќи ги само празнините во очите. Учениците, пак, Го прашаа Спасителот: Учителу, кој згрешил? – Тој или родителите негови? Ова прашање тие го поставија затоа што Господ порано на раслабениот беше му рекол: Ете, сега си здрав, и повеќе не греши; па мислеа дека причина за неговото слепило се гревовите на неговите родители, според некое учење на епикурејците дека душите постоеле од порано (пре-егзистирале) и дека поради нивните гревови повторно влегувале во некое тело. Отфрлајќи ги сите овие работи, Христос рече: Ова не е од тие причини, туку за да се јават делата на Бога, односно Моите, зашто не станува збор за Отецот, бидејќи сврзникот „за да“ го има за цел објавувањето на Синот.

Штом го рече тоа, Христос плукна на земјата, направи кал и го намачка местото кај што се сместени очите, и му нареди да отиде во бањата Силоам и да се измие, за да покаже дека Он е тој што во почетокот зеде прав од земјата и го создаде човекот. И бидејќи окото е еден од најважните органи на телото, го создава, иако тоа не постоеше, за да покаже, исто така, дека Он е тој што и дава движење и на душевната сила. Он не се служи со вода, туку со Својата плунка, за да се знае дека секоја благодат доаѓа од Неговата уста; и дека треба да го испрати во Силоам, и му нареди да се измие, за да не мислат дека исцелението со кал го извршил некој човек излезен од земјата. Он го испрати во Силоам за да има повеќе сведоци на неговото исцеление, бидејќи, додека тој одеше со намачкани очи, имаше можност да биде виден од мнозина. Но, според некои, кога тој се изми, не ја отстрани калта што беше направена од плунка, туку самата кал, под дејство на овој течен елемент – плунката, беше се преобразила за да ги оформи очите.

Силоам значи „испратен”. Таа бања се наоѓаше надвор од градот Ерусалим. За време царот Езекиј, кога непријателските војници го опседнуваа градот и кога го зазедоа Силоам, водата се повлече оттаму. Пред да бидат ископани кладенци и бунари за да може да се нацрпе вода, таа (водата) се појавуваше повторно само кога ќе отидеше некој да нацрпе вода, испратен од пророкот Исаија. Но, ако некој од војниците или некој оттаму сакаше да налее вода, изворите пресушуваа. Затоа и Самиот Христос, за да покаже дека доаѓа од Бога, го испрати таму слепородениот, и веднаш се јави светлината. Некои мислеле дека Силоам значи, испратен, поради овој слепороден кој бил испратен од Христа.

Откако се изми, слепиот прогледа, преку некоја неискажлива сила, без да може самиот страдалник да ја дознае тајната. Неговите соседи и тие што го познаваа, кога видоа дека тој прогледал, се збунија. Самиот, пак, признаваше дека порано бил слеп и, кога го прашаа за причината на неговото прогледување, тој раскажуваше дека Христос е исцелителот на неговата мака. А фарисеите, кога слушнале за ова преславно чудо, повторно го обвинуваа Спасителот дека не ја почитува саботата, бидејќи, како што се чини, и ова чудо, со слепиот, се случило во сабота.

И настана расправија меѓу нив: едни велеа дека Исус е од Бога, поради чудата што се случуваа, а други велеа дека не е од Бога, бидејќи не ја почитува саботата. Оние што имаа добро мислење за Исуса, го прашаа слепиот: А што мислиш ти за Него? Тој одговори отворено дека е пророк. Но другите не сакаа да поверуваат дека бил слеп и дека Христос го излекувал, па затоа ги повикаа неговите родители, бидејќи не им веруваа на соседите. Но, колку повеќе тие сакаа да ја скријат вистината, толку повеќе ја откриваа, бидејќи и родителите потврдија се како што било, дури по цена да бидат исфрлени од синагогата и, под изговор дека нивниот син е доволно возрасен, тие одговорноста ја префрлија на него. Но фарисеите пак му рекоа на слепиот: Прослави Го Бога, бидејќи исцелението е од Него, а не од Христа, оти Тој е грешен, затоа што ја разорува саботата. Слепиот, сакајќи да покаже дека е Бог, преку Неговите дела, одговори: Не знам. Само знам дека бев слеп и дека сега гледам, благодарејќи на Него.

Но тие пак му рекоа: Како ти ги отвори очите? Но тој, веќе изморен, не им одговори во подробности, туку прецизираше: Ако Он не е испратен од Бога, не би можел да го направи ова чудо. Тогаш тие почнаа да го навредуваат, затоа што на тој начин тој призна дека е Негов ученик и поради тоа што беше рекол: Никој не отворил очи на слепороден; други слепци прогледале, но никогаш некој слепороден! Потоа тие се подбиваа со него и го избркаа од синагогата. Отпосле го најде Исус и му рече: Веруваш ли ти во Синот Божји? А тој, кога дозна Кој е Оној што му зборува и, гледајќи Го, благодарение Нему (бидејќи порано не можеше да го види, поради слепилото), Му се поклони и стана Негов ученик, проповедајќи го Неговото добро дело.

Со други зборови, би можело да се каже дека слепиот го означува народот произлезен од паганството, што Исус го сретна додека беше на земјата, а не на небото. Или пак, бидејќи е дојден заради еврејскиот народ, патем Он свратил и кај незнабошците. Плукајќи на земјата и правејќи кал, Он ги намачкал, наместо најнапред да ги поучи. Бидејќи Он е дојден како роса на земјата, и се воплотил од Дева Марија. Потоа го даде и божественото крштение, кое одговара на Силоам. Потоа и христијанскиот народ, произлезен од незнабошците, имаше храброст да поднесе се заради Христа, беше гонет и сведочеше, и најпосле беше признаен и прославен од него.

Со Твојата неизмерна милост, Христе Боже наш, Дарителу на светлина, помилуј нѐ и нас, и спаси нѐ. Амин.
Извор: http://agapi.mk/sinaksar-na-nedelata-na-slepiot/

*******************

Стихови: Давателу на Светлина, Светлина си од Светлината,// На слепиот од раѓање, Слово, очи му даваш.

Во овој ден, во Неделата шеста по Пасха, на слепородениот, го празнуваме чудото на Господа Бог и Спасител наш Исус Христос, зашто и тоа со вода го изврши, (како и она за самарјанката и за разслабениот). Беше тоа вака: Христос разговараше со јудеите, и Себе рамен на Отецот се покажуваше: „И пред Авраам да биде, Јас сум” – вели, а тие камења фрлаат по него. Тој пак, кога замина оттаму, го наоѓа слепиот кој се спрепнуваше, кој беше така роден, а имаше само вдлабнатини наместо очи. Кога Спасителот го најде ваков, Него учениците го прашуваат, бидејќи слушнаа за разслабениот: „Еве, оздраве, веќе не греши”, и дека гревот на родителите е врз децата: „Учителу, кој грешел, овој ли, или неговите родители, да се роди слеп?” Според некое епикурејско мислење, душите имале предпостоење, и кога згрешиле без тело биле симнувани во телата. Сето тоа отфрлајќи го, Христос рече: „Не заради тие (нешта), туку за да се јават делата на Бога, односно Моите.” И откако тоа го рече, Христос плукна на земја, направи кал и му ги помаза очните места, и му заповеда да оди да се измие на Силоамскиот извор, за да покаже дека Тоj во почетокот зел земја и го создал човекот. И бидејќи окото е најгосподствено од сите во телото, него го создава од непостоење, покажувајќи дека и на душевната сила движење Тој и‘дава. Не го помаза со вода, туку со плунка. И да се дознае дека секое добро од плунка настана, на Силоам посака да го испрати. Да се измие му наредува, да не помисли некој дека со тамошната земја и кал некој му дал исцелување. Го испраќа на Силоам, за многумина да слушнат за исцелувањето, зашто многумина сретна одејќи со помазани со кал очи. Некои велат, дека и откако се измил, не ја оттргнал калта и плунката, туку таа кал навлажнета се преобразувала, односно станувала очи. Силоам пак, значи: испратен. Таа бања надвор од градот Ерусалим беше. За вереме на Језекија, за војниците што го обиколиле градот и Силоам го зазеле, запираше водата таму: кладенци ископаа внатре, за да имаат вода. И ако некој беше испратен таму со заповед од пророкот Исаија, водата повторно извираше и нацрпуваше: ако пак некој од војниците сакаше да нацрпи, запираа водните извори. Значи, за да покаже и Христос, дека и Самиот е од Бога, затоа слепиот таму го испраќа, и светлината веднаш последува. Некои пак, мислат дека, Силоам се нарекува испратен, заради овој слепец кого Христос го испрати. Добива очи значи, слепиот, откако се изми, од некоја неискажана сила. Тајната не ја дозна ниту тој страдалник. Соседите пак, негови, кога го видоа дека прогледал, се сомневаа. Тој пак, рече дека дотогаш бил слеп, и запрашан за причинителот на прогледувањето, на Христа укажа како на Исцелител на страдањата. Фарисеите пак, кога слушнаа за ова преславно знамение, повторно Спасителот го хулеа, дека саботата не ја запазува. Оти, во сабота, како што посака, го исцели слепиот. Расправија настана меѓу нив; едни велеа дека Исус е од Бога, заради чудата што се случуваа: други пак, дека не е од Бога, зашто саботата не ја пази. Оние што имаа добро мислење за Него, го прашуваат слепиот: „Ти што велиш за Него?” Тој за пророк Го исповеда, како најчесен од прорците. Тие повторно не веруваат дека на слепиот Христос исцелување му подари. Па и неговите родители ги повикуваат, на соседите не верувајќи им, зашто и тоа да го прикријат сакаат. Но, уште појавно го прават, на родителите сè раскажувајќи им, а тие пак плашејќи се дека ќе бидат исфрлени од собранието, на полнолетството на синот упатуваат. Но, и повторно на слепиот му велат: „Дај му слава на Бога, зашто од Него е исцелувањето, а не од Христа, зашто е грешен, заради нарушувањето на саботата.” Тој пак, сакаше да покаже дека делото е од Бога: „Не знам – вели – знам само дека бев слеп, а од Него прогледав.” Пак му рекоа: „Како ти ги отвори очите?” Тој пак изморен, не одговора подробно, туку вели, ако не би бил од Бога, не би го направил ова знамение. И прв беше малтретиран од нив, зашто призна и дека е Негов ученик, и затоа што рече: никој не отврил очи на слеп роден. На слепи и други очи им отворија, но на роден слеп – никој. Тие го навредуваа и далеку од синагогата го изгонија. По сето тоа, Исус го наоѓа и му вели: „Ти веруваш ли во Синот Божји?” Тој пак, дознавајќи кој е Тој што со него зборува, и виден од него, зашто не Го познаваше порано кога беше слеп, Му се поклони, и ученик Негов стана, добротворството проповедајќи го.

Би се рекло и ова во преносна смисла: Христос како капка слезе на земјата и се воплоти од Света Дева. Исто така и Божественото Крштение ни го предаде, кое што е Силоам. Потоа христијаните од паганските народи за Христа на сè се осмелуваат, и гонети и сведочат и на крајот од Него стануваат прославени. Со неискажаната милост Твоја, Светлодавателу Христе Боже наш, помилуваj и спаси нè. Амин.

Извор: Неделя шестая по Пасце, о слепом

*********************

НЕДЕЛА НА СЛЕПИОТ

„Со духовните очи ослепен, кон Тебе, Христе доаѓам, како слеп од раѓање, и во покајание повикувам кон Тебе:  Ти, за оние кои се во темнина, Светлина си пресветла!“

 (Од Кондакот на празникот)

ВО ИМЕТО НА ОТЕЦОТ И СИНОТ И СВЕТИОТ ДУХ!

Евангелскиот настан со исцелувањето на слепородениот човек ни дава убава можност да позборуваме за неговото духовно значење, зашто празнувањето на овој настан од евангелската историја е карактеристика која да­ва смисла на денешната недела. Во кондакот од денешната богослужба ги слуш­нав­ме и овие зборови, „Со духовните очи ослепен, кон Тебе, Христе доаѓам, ка­ко слеп од раѓање, и во покајание повикувам кон Тебе: Ти, за оние кои се во тем­­нина, Светлина си пресветла!“, а овие зборови нè тераат да размислуваме за двете врсти на слепотија – духовна и телесна.

Телесната слепотија е физички недостаток кој нè лишува од можноста да ги видиме убавините од овој свет, кои Бог ги создал. Нè лишува од можноста да ги видиме своите родители, ближни и пријатели. За разлика од неа, духовната слепотија е многу пострашна, зашто станува збор за слепотија предизвикана од гревот, со која ние се лишуваме од можноста да ја видиме сопствената грешна состојба и да го видиме патот кон покајанието.

Нашата душа ја загубила способноста да Го види Бога зашто е грешна, па затоа очите на душата можеме да ги очистиме само пре­ку „покајни солзи“. Духовното гледање претставува гледање на вистината. Вис­тината се состои во сфаќање на фактот дека ние сме грешни луѓе, паднати, кои се одделиле од Бога. Духовниот поглед се избиструва кога човекот ќе биде спо­собен да ги открива и гледа своите гревови. Кога ќе открие еден грев, то­гаш на чуден начин тој почнува да гледа уште еден и уште еден, кои дотогаш не ги забележувал. Доволно е да ја здогледаме во себе гордоста, па таа да ни ја по­ка­же зависта, па гневот, среброљубието и т.н. И тогаш човекот треба да за­поч­не да ги оплакува своите гревови, а покајните солзи ќе бидат во можност да го из­бистрат нашиот духовен вид.

Откако ќе ги погледне своите гревови, кои по број се колку морскиот пе­сок, човекот ќе сфати дека никаква човечка и нечовечка сила не се во можност да го ослободат од тоа море на гревови, па дури ни самиот тој не може да се ослободи од нив. Секоја клетка од нашето битие, секоја педа од нашата душа е зафатена од болеста на гревот. Затоа, секој човек е должен да ги упати кон Хрис­та Господа зборовите: „Господи, ако сакаш, можеш да ме очистиш!“.

Кога човекот ќе почне постепено да се очистува од гревот, во неговата чис­та душа влегува Христос и тогаш во него пребиваат Христовите мисли, чув­ства и дела. Само на таков начин човекот го стекнува духовниот вид. Само на таков начин можеме да Го видиме Христа, да се соединиме со Него и засекогаш да пребиваме со Него во Царството небесно. Но, за да го достигнеме тоа, по­треб­но е да да ја разоткриеме гревовната обвивка, во која сме завиткани и која му пречи на духовниот поглед. Во Евангелието е речено: „Блажени се чистите по срце, зашто тие ќе Го видат Бога!“. Кој е првиот чекор што треба да го на­пра­виме, ако сакаме да Го видиме Бога? Секогаш најпотребно е да започнуваме со молитва, и тоа молитва која ќе биде упатена директно кон Самиот Спасител: „Господи, Ти дојде во светот за да ме очистиш, за да ми дадеш духовен вид! Јас светлината не сум ја видел, зашто мојот ум е помрачен и јас се наоѓам во гре­во­в­ниот мрак. Ако сум во мрак, тоа значи дека јас Тебе, Спасителу, не можам да Те видам, но јас верувам и знам дека Ти си тука, јас верувам и знам дека Ти ме слу­шаш. Затоа, Господи, очисти ме и дај ми можност да ги видам своите гревови!“.

А што е потребно да се направи кога по Својата милост, Господ ќе ни ги покаже нашите гревови? Потребно е да се сфати гнасо­ти­јата на секој грев, да се покаеме за него и да влеземе во борба со него. Потребно е секој­днев­но да просиме од Бога да ни ги открива нашите гревови, зашто, кога ние ќе се ослободиме од еден грев, кој ја заробил нашата душа, тогаш Господ ќе ни открие уште еден и уште еден… И на таков начин, како да одиме по скали, ние ќе ги упатиме нашите чекори напред кон светлината. Постепено нашиот живот ќе се исполни со радост, чистота и Христова правда. Ние ќе ја здогледаме светлината и ќе сфатиме каде треба да одиме, ќе стекнеме можност да разликуваме каде е правдата, а каде лагата, каде е доброто, вистината, убави­на­та… Така, борејќи се со гревот, ние ќе го познаеме вистинскиот пат. И тогаш Господ ќе нè поведе за рака, зашто ние цело време само Нему ќе Му се обра­ќа­ме за помош и ќе нè поведе по вистинскиот пат.

За жал, многу луѓе доаѓаат во храмот не пет или десет години, туку и по четириесет и педесет години, а сеуште пребиваат во це­лос­на духовна слепотија. Можеби ќе се запрашаме: зошто е тоа така? Познаваме луѓе кои редовно доаѓаат во храмот, се исповедаат, се причестуваат, а сепак, и понатаму се духовно слепи. Тоа е така, зашто духовната слепотија се лекува само со покајни солзи, се лекува со натчовечки сили во жел­ба­та за очистување од гревот. Единствено борбата против гревот може да ни да­де можност да ја видиме вистината. На таков начин постепено, според мерка­та на нашето движење кон Христа, ние сè помалку и помалку ќе грешиме, сè до­дека целосно не се просветиме. Впрочем, тоа е и целта на нашиот христијански жи­вот, тоа е и стекнувањето на благодат, тоа е и нашето спасение.

Потребно е да го знаеме и тоа дека Господ Исус Христос не дојде во све­тот за да му подари на слепиот вид или да ги излечи некому болестите. Господ Бог е добар и милостив и по нашите молитви Он ни дарува и здравје и било каква телесна помош, но Он не беше распнат на Крстот заради тоа, за ние да би­деме поздрави, побогати, посити, поубави… Колку и да сме поубави и поздра­ви, сепак, ние еден ден ќе умреме и нашето тело ќе биде предадено на земјата. Господ Бог сака да ни го даде Царството небесно. Но, него ние не сакаме да го видиме и постојано зборуваме само за тоа во колку убава куќа треба да живе­еме, во што поубаво да се облечеме, како да изгледаме пред другите, а сите тие мис­ли се само суета и ништо друго.

Многумина нема да бидат удостоени да влезат во Цар­ст­во­то Божјо. Пред многумина рајските врати ќе бидат затворени и ќе ги слуш­нат Божјите зборови: „Бегајте одовде, зашто не ве познавам кои сте! По ваше­то крштение вие толку многу гревови сте ставиле на терет на вашата душа, така што јас повеќе не ве познавам. Кога се крстивте вие бевте ангелски души, а сега погледнете сами на себе на што личите! Јас ви дадов благодат а вие во што се претворивте? Во блудници, во стомакоугодници, во пијаници, во детеубијци и не можам да се начудам од каде кај вас толку многу поганство! И такви какви што сте го барате Царството Божјо. Тоа е неможно!“.

Во друга прилика Господ вели: „Како си влегол овде кога не си облечен во свадбена облека?“. Ние можеби ќе одговориме: „Па како, Господи, јас Тебе Ти се молев?“. Да, ти си се молел и си барал. Си побарал пари, си ги добил, си просел здравје – си оздравел, си се молел за своите деца, и си го добил тоа што си го барал. А го побара ли некогаш Царството небесно? Ти беше ли некогаш потребно Царството небесно или не? Ако не ти било потребно, тоа значи дека нема ни да го добиеш! Него ќе го примат само оние, за кого тоа е цел и смисла на животот, кои целиот свој живот го посветиле во барање на тоа Царство, кои сè дале за да го придобијат тоа Царство. И кога Господ ќе ја здогледа во нашето срце вистинската желба за Царството небесно, Он тогаш и ќе ни го даде. Само на таков начин можеме да го стекнеме Божјото Царство.

Сите луѓе кои се родени на земјата се грешни, па затоа не треба да велиме дека Царството Божјо им припаѓа само на правед­ни­ци­те. Не, зашто таму сите се грешници, но грешници кои се покајале, кои пла­че­ле за своите гревови, кои се бореле против своите гревови и кои целиот свој живот го положиле во исправање на своите животни патеки. Таквите не доаѓа­ле напразно во светиот храм, туку доаѓале со молитви во устата и со покајни солзи во очите. Зашто Господ не гледа на лице кој е кој, туку гледа во човеч­ки­те срца какви се и дали го бараат Царството небесно. Токму затоа да се трудиме да го стекнеме духовниот вид, да се излечиме од духовната слепотија, да го ви­ди­ме во себе гревот и да го видиме и патот Христов, по кој секој од нас може да влезе во Царството Божјо. Амин!

протоереј Златко Ангелески

******************

Тогаш повторно го повикаа човекот што беше порано слеп и му рекоа: „Прослави Го Бог; ние знаеме дека Оној Човек е грешен”. А тој одговори и рече: „Дали е грешен, не знам; но знам дека бев слеп, а сега гледам”. Пак му рекоа: „Што ти направи? Како ти ги отвори очите?” Тој им одговори: „Јас ви реков веќе и не чувте, што сакате пак да чуете? Да не сакате можеби и вие да Му станете ученици?” А тие го укорија и му рекоа: „Ти си Негов ученик, а ние сме Мојсееви ученици. Ние знаеме дека со Мојсеј говорел Бог; а Овој не знаеме од каде е”. Одговори човекот и им рече: „Тоа и е за чудење, што вие не знаете од каде е, а мене, сепак, ми ги отвори очите. Знаеме дека Бог не слуша грешници: но оној што Го почитува Бог и ја исполнува Неговата волја, него го слуша. Откако е веков, не се чуло некој да отворил очи на слепороден. И ако Он не беше од Бог, не можеше да направи ништо”. Одговорија и му рекоа: „Сиот си во гревови роден, па зар ти нас ќе нè учиш?” И го испадија надвор.

Исус чу дека го истерале, па како го најде, му рече: „Веруваш ли ти во Синот Божји?” Тој одговори и рече: „А кој е, Господи, па да поверувам во Него?” Исус му рече: „И си Го видел, и Кој зборува со тебе, Он е”. А тој рече: „Верувам, Господи!” И Му се поклони (Јован 9, 1-38).

Се случија две средби помеѓу човекот и Христос: првата додека уште беше слеп и додека со благодарност и смиреност го носеше својот Крст; и втората, кога веќе беше прогледал и откако Го правдаше Христос пред фарисеите. И фарисеите двапати се сретнаа со човекот: првиот, кога не поверуваа дека бил слеп; и вториот, кога сакаа да го омаловажат делото Христово и Самиот Христос. И додека фарисеите паѓаа од грев во грев затоа што прво му згрешија на човекот, а потоа и на Самиот Господ, за тоа време човекот напредуваше од сила во сила, прво просветлувајќи се, а потоа восовршувајќи се.

Ова евангелие опишува само уште еден школски пример, од многуте во Новиот Завет, на судирот помеѓу оние што се држат до словото на Законот, кое убива, и оние што го почитуваат Духот на Законот, Кој оживува; помеѓу оние кои на сè што не одговара на нивното самољубие се спротивставуваат со празни зборови и оние што на празните зборови им се спротивставуваат со дела; помеѓу оние што се служат со лични дисквалификации и оние кои што се личности; помеѓу оние што се грижат само за својата надворешност и оние што се грижат пред сè за својата внатрешност; помеѓу оние што самодоволно престојуваат во темнината на својот ум и оние кои постојано го просветлуваат својот; помеѓу оние кои се кријат позади авторитетот на институцијата и оние кои се носители на харизмата, на дарот на Светиот Дух.

Гледајте колку празните зборови и личните дисквалификации се немоќни пред добрите дела: „Прослави Го Бог; ние знаеме дека Оној Човек е грешен. А тој одговори и рече: Дали е грешен, не знам; но знам дека бев слеп, а сега гледам”. И што да одговорат на проверениот и потврден факт дека човекот беше слеп, а сега гледа? Со која човечка мудрост и домисла би му се спротивставиле на овој факт на сите познат? Со кои зборови би му се спротивставиле на кое било добро по Бог дело, а камоли на Лично Божјото…

Но, дали после ова следи покајание или уште едно промашување? Фарисеите се обидуваат да го дознаат рецептот за успехот, како да е тоа некое тајно знаење што може само со разумот лесно да се достигне и научи, како да е тоа некоја независна безлична моќ, како да е тоа нешто што се продава и купува: „Што ти направи? Како ти ги отвори очите?” Кога не би знаел дека човекот, односно Господ преку него, најдобронамерно ги потсетува на растењето во личниот однос како пат до таа моќ, би си помислил дека човекот се шегува со нив: „Јас ви реков веќе и не чувте, што сакате пак да чуете? Да не сакате можеби и вие да Му станете ученици?”

Но, дали и после ова следи покајание на фарисеите или уште едно промашување? Еве како луѓето без авторитет се кријат позади авторитетот на институцијата што ја претставуваат, а со која очигледно немаат никаква врска: „Ти си Негов ученик, а ние сме Мојсееви ученици. Ние знаеме дека со Мојсеј говорел Бог; а Овој не знаеме од каде е”. Кога не би знаел дека човекот, односно Господ преку него, најдобронамерно ги потсетува на духовниот закон на послушанието, повторно би си помислил дека човекот се шегува со нив: „Тоа и е за чудење, што вие не знаете од каде е, а мене, сепак, ми ги отвори очите. Знаеме дека Бог не слуша грешници: но оној што Го почитува Бог и ја исполнува Неговата волја, него го слуша. Откако е веков, не се чуло некој да отворил очи на слепороден. И ако Он не беше од Бог, не можеше да направи ништо”. Кога ќе видиме дека во животот нешто не ни оди како што сме замислиле, да не ги обвинуваме другите за тоа, туку самите себе; тоа е сигурно затоа што и ние не Го слушаме нашиот Отец небесен и не ја исполнуваме волјата Негова.

Но, дали и после ова следи покајание на фарисеите или уште едно промашување? Просудете сами: „Сиот си во гревови роден, па зар ти нас ќе нè учиш?” И како што во продолжеток вели евангелието: тие го испадија надвор. Тоа е сведоштво на немоќта, за покајание.

Но кога фарисеите ќе ве отфрлат од себе, не плашете се туку радувајте се, тоа е само сведоштво дека Самиот Христос ве пронашол и прифатил и дека Самиот Христос ве води и внесува во сета Вистина. Исус чу дека го истерале, па како го најде, му рече: „Веруваш ли ти во Синот Божји?” Тој одговори и рече: „А Кој е, Господи, па да поверувам во Него?” Исус му рече: „И си Го видел, и Кој зборува со тебе, Он е”. А тој рече: „Верувам, Господи!” И Му се поклони. А кога Богочовекот Исус Христос нè води, тогаш телесниот подвиг преминува во аскетска љубов кон непријателите, па и во мачеништво заради Него; тогаш умната молитва преминува во умносрдечна, па и во непрестајна; тогаш гледањето на првата светлина преминува во просветленост, па и во несоздадена светлина Божја; тогаш верата преминува во знаење, па и во предзнаење.

Митрополит Струмички Наум

****************

Сиот живот е прекрасно чудо!

Дали некому денес се чини дека постои недостаток од чуда, и, дека денес луѓето не веруваат затоа што мнозина сметаат дека чудата навистина недостасуваат?

Чуда постојат во изобилие, но кај мнозина е исчезнат восхитот, бидејќи, ќе речат отците: како што Западот е гроб за сонцето, така навиката е гроб за чудата!

Животот е прекрасно чудо, но мнозина го живеат по навика и стануваат странци за животот. Затоа, оние што веруваат не бараат чуда. Бараат оние што немаат; оние што имаат, го живеат тоа што го имаат!

Извадок од обраќањето на Неделата на Слепиот

****************

“И като минаваше, видя един човек, сляп от рождение.

Учениците Му Го попитаха и казваха: Рави, кой е съгрешил, тоя или родителите му, за да се роди сляп?

Иисус отговори: нито тоя е съгрешил, нито родителите му, но това биде, за да се явят делата Божии върху му. Аз трябва да върша делата на Тогова, Който Ме е пратил, докле е ден; настъпва нощ, когато никой не може да работи. Докле съм в света, светлина съм на света.

Това като каза, плюна на земята, направи калчица от плюнката и намаза с нея очите на слепия, и му рече: иди се умий в къпалнята Силоам (което значи: пратен). Той отиде, уми се и се върна прогледал. А съседите и ония, които го бяха виждали по-преди, че беше сляп, думаха: не е ли този, който седеше и просеше? Едни думаха: този е, а други: прилича на него; той пък казваше: аз съм. Тогава го питаха: как ти се отвориха очите?
Той отговори и рече: един Човек, Който се нарича Иисус, направи калчица, намаза очите ми и ми рече: иди в къпалнята Силоам и се умий. Отидох, умих се, и прогледах.

Те пък му рекоха: де е Той? Отговори: не зная.

Тогава заведоха при фарисеите човека, който беше по-преди сляп. А беше събота, когато Иисус направи калчицата и му отвори очите. Питаха го също и фарисеите, как е прогледал. Той им рече: тури ми калчица на очите, и се умих, и гледам. Тогава някои от фарисеите думаха: Тоя Човек не е от Бога, защото не пази събота. Други думаха: как може грешен човек да върши такива чудеса? И произлезе помежду им разпра.

Казват пак на прогледалия слепец: ти какво казваш за Него, задето ти отвори очите? А той рече: пророк е.Но иудеите не повярваха за него, че е бил сляп и прогледал, докато не повикаха родителите на самия прогледал и ги попитаха, думайки: този ли е вашият син, за когото вие казвате, че се родил сляп? А как сега вижда? Родителите му отговориха и им рекоха: знаем, че този е нашият син и че се роди сляп; а как сега вижда, не знаем, или кой му е отворил очите, ние не знаем. Той сам е пълнолетен; него попитайте; нека сам говори за себе си.

Това казаха родителите му, понеже се бояха от иудеите; защото иудеите се бяха вече сдумали да отлъчат от синагогата оногова, който Го признае за Христа. Затова и родителите му казаха: той е пълнолетен; него попитайте.

Тогава повикаха повторно човека, който преди беше сляп, и му казаха: въздай Богу слава; ние знаем, че Тоя Човек е грешник.

Той отговори и рече: дали е грешник, не зная; едно зная, че бях сляп, а сега виждам.

Пак го попитаха: какво ти направи? Как ти отвори очите?

Отговори им: казах ви вече, и не чухте; какво пак искате да чуете? да не би и вие да искате да Му станете ученици?

А те го изхокаха и рекоха: ти си Негов ученик; а ние сме Моисееви ученици.
Ние знаем, че на Моисея е говорил Бог; а Тогова не знаем откъде е.

Отговори човекът и им рече: това е и чудното, че вие не знаете, откъде е, а ми отвори очите. Ние пък знаем, че Бог не слуша грешници; но, който почита Бога и върши волята Му, тогова слуша. Открай век не се е чуло, някой да е отворил очи на слепороден. Ако Той не беше от Бога, не можеше да направи нищо.

Отговориха му и рекоха: ти цял в грехове си роден, и ти ли нас учиш? И го изпъдиха вън.

Иисус чу, че го изпъдили вън и, като го намери, рече му: ти вярваш ли в Сина Божий?

Той отговори и рече: кой е, господине, та да повярвам в Него?

Иисус му рече: и видял си Го, и, Който говори с тебе, Той е.

А той рече: вярвам, Господи! И Му се поклони.

А Иисус рече: за съд дойдох Аз на тоя свят, за да виждат невиждащите, а виждащите да станат слепи.

Чуха това някои от фарисеите, които бяха с Него, и Му рекоха: нима и ние сме слепи?

Иисус им рече: да бяхте били слепи, не щяхте да имате грях; но сега казвате, че виждате, затова грехът ви остава.”  (Иоан. 9:1-38)

***********

За самомнението и смиреномъдрието

Възлюбени братя! Нашият Господ Иисус Христос след изцеляването на слепородения, за което слушахме днес в светото Евангелие, казал: За съд дойдох Аз на тоя свят, за да виждат невиждащите, а виждащите да станат слепи (Иоан. 9:39). Тези думи на Господа не можело да бъдат изслушани равнодушно от гордите мъдреци и праведници на света, каквито били иудейските фарисеи. Тяхното самолюбие и високото им мнение за себе си се почувствали оскърбени. На думите на Господа те отговорили с въпрос, който изразявал и негодувание, и самомнение, и насмешка, и ненавист към Господа, съединени с презрение към Него. Нима и ние сме слепи? – казали те. С отговора на въпроса на фарисеите Господ изобразил пред тях душевното им състояние, послужило за начална причина за въпроса. Да бяхте били слепи, им казал Той, не щяхте да имате грях; но сега казвате, че виждате, затова грехът ви остава(Иоан. 9:40, 41).

Какъв страшен душевен недъг е самомнението! В човешките дела то лишава гордия от помощта и съвета на ближните, а в Божието дело, в делото на спасението, то е лишило и лишава надменните фарисеи от най-скъпоценното съкровище – от Божия дар, принесен от небето от Сина Божий, лишило ги е и ги лишава от Божествено Откровение и от съединеното с приемането на това откровение блажено общение с Бога.

Фарисеите признавали себе си за виждащи, тоест задоволително и във висша степен запознати с истинното Богопознание, нямащи нужда от никакво по-нататъшно преуспяване и учение, и на това основание отхвърлили онова учение за Бога, което се преподавало непосредствено от Бога.

Добродетелта, противоположна на гордостта и на нейния особен израз в самия човешки дух – самомнението, – е смирението. Както гордостта е недъг преди всичко на нашия дух, грях на ума, така и смирението е благо и блажено състояние на духа, преди всичко добродетел на ума. По тази причина в Свещеното Писание и в писанията на отците тя много често се нарича смиреномъдрие. Какво е смиреномъдрие? Смиреномъдрието е правилно разбиране на човека за човечеството, следователно, то е правилно разбиране на човека за самия себе си. Прякото действие на смирението, или смиреномъдрието, се състои в това, че правилното разбиране на човека за човечеството и за самия себе си примирява човека със себе си, с човешкото общество, с неговите страсти, недостатъци, злоупотреби, с личните и обществените обстоятелства – примирява го със земята и небето. Добродетелта смирение е получила своето име от пораждания от нея вътрешен сърдечен мир. Когато имаме предвид само успокоителното, радостно, блажено състояние, пораждано в нас от добродетелта, я наричаме смирение. А когато възнамеряваме заедно с това състояние да посочим и неговия източник, тогава я наричаме смиреномъдрие.

Не мислете, възлюбени братя, че даденото от нас определение, в което смиреномъдрието е наречено правилен начин на мислене на човека за човечеството като цяло и в частност за самия себе си, е било случайно. Такова определение на смирението и смиреномъдрието е дадено от Самия Господ. Той е казал: Ще познаете истината, и истината ще ви направи свободни (Иоан. 8:31, 32). Но какво е духовната свобода, преподавана от Истината, ако не светият, благодатен мир на душата, ако не светото смирение, ако не евангелското смиреномъдрие? Божествената Истина е нашият Господ Иисус Христос (Иоан. 14:6). Той е възвестил: Поучете се от Мене, от Божествената Истина, понеже съм кротък и смирен по сърце, и ще намерите покой за душите си (Мат. 11:29). Смиреномъдрието е начин на мислене на човека за себе си и за човечеството, внушен и внушаван от Божествената Истина*. Самомнението е горчива и пагубна самозаблуда, убийствена лъжа, чрез която мами себе си заслепеното човечество и чрез която го мамят демоните.

* Устата на смиреномъдрия говорят истината” – е казал преп. Марк Подвижник. Вж. Слово за Духовния Закон, гл. 9.

Лъжливи са възгледите и основанията на човешката гордост и самомнение. Гордият гледа на себе си като на самобитно същество, а не като на Божие създание; земният живот му изглежда безкраен, смъртта и вечността – несъществуващи. За него няма Божи Промисъл: той признава за управител на света човешкия разум. Всичките му помисли се влачат по земята; животът му е принесен изцяло в жертва на земята, на която би му се искало да си устрои непрестанно наслаждение на греха. И към тази безумна, неосъществима цел се стремят с всичките си усилия заслепените фарисеи и садукеи.

Напротив, паметта за смъртта съпътства смиреномъдрия по пътя на земния живот, наставлява го да действа на земята за вечността и, което е най-чудно, самите му действия биват въодушевени от някаква особена благотворност. Смиреномъдрият действа за добродетелта, а не според подбудите на страстите и не за удовлетворяване на страстите; следователно неговите действия не могат да не бъдат благотворни за човешкото общество. Смиреномъдрият вижда себе си като нищожна прашинка сред огромното мироздание, сред времената, сред човешките поколения и събития, минали и бъдещи. Умът и сърцето на смиреномъдрия са способни да приемат Божественото християнско учение и непрестанно да преуспяват в християнските добродетели; умът и сърцето на смиреномъдрия виждат и усещат падението на човешката природа и поради това са способни да признаят и приемат Изкупителя.

Смиреномъдрието не вижда достойнства в падналата човешка природа, то съзерцава човечеството като превъзходно Божие създание, но заедно с това съзерцава и греха, проникнал в цялото същество на човека и отровил това същество; смиреномъдрието, признавайки великолепието на Божието създание, признава и безобразието на създанието, изкривено от греха, то постоянно скърби за това бедствие. Но гордостта и самомнението, изходатайствали падението и погибелта на човечеството, не виждат и не осъзнават падението в човешката природа: те виждат в нея само достойнства, съвършенства и изящество, и смята самите душевни недъзи и страсти за достойнства. Такъв възглед за човечеството прави мисълта за Изкупителя напълно излишна и чужда. Виждането на гордите е ужасна слепота, а невиждането на смирените е способност за виждане на Истината. Към това се отнасят и думите на Господа: За съд дойдох Аз на тоя свят, за да виждат невиждащите, а виждащите да станат слепи. Приели Господа смирените, и се просветили с Божествената Светлина, а гордите, доволните от себе си, Го отхвърлили, и още повече се помрачили с отхвърлянето и хулата срещу Бога.

На чистото нощно небе ярко светят безброй звезди, надпреварвайки се една друга в изобилието на светлината, но с появяването на слънцето те изчезват, сякаш престават да съществуват, макар и всъщност да остават на своите места. Така и човешките добродетели, когато се сравняват една с друга, имат своя светлина, но с появяването на Божественото добро те изчезват пред Светлината на Божеството. Апостолът, беседвайки за добродетелите на патриарх Авраам, е казал, че Авраам има похвала, но не пред Бога; а относно Бога: повярва Авраам на Бога, и това му се вмени за оправдание(Рим. 4:2, 3). Така би следвало да постъпят фарисеите, хвалещи се със своя произход по плът от Авраам, но отчуждили се от него по дух. В противоположност на неговия начин на действие, те пожелали да задържат за себе си мнимите достойнства на ветхия човек и чрез това да станат неспособни за самопознание и Богопознание, те чули страшната присъда на Господа: да бяхте били слепи, тоест, ако признавахте своята слепота, не щяхте да имате грях; но сега, бидейки слепи, казвате, че виждате, затова грехът ви остава. Вие сте го усвоили и сте го запечатали в себе си с вашето самомнение.

В младостта си свети Апостол Павел бил възпитаник на фарисеите, но той не последвал тяхното ожесточение и самомнение. Той бил, както разказва сам за себе си за наше назидание, евреин от евреите, по закон – фарисеин, по правдата на закона – непорочен. Но това, що беше за мене придобивка, казва той, поради Христа счетох го за вреда. Па смятам, че и всичко е вреда, поради превъзходството на познаването Христа Иисуса, моя Господ (Фил. 3:5­8).

Възлюбени братя! Да подражаваме на свети Апостол Павел и на другите свети Божии угодници: да пристъпим към Бога, като изцяло отхвърлим пагубното самомнение, посредством смирението. Посредством смирението да се прилепим към Бога, чрез него да привлечем към себе си вниманието и милосърдието на нашия Бог, Който е казал: Ето на кого ще погледна: на смирения и съкрушения духом и на треперещия пред Моето слово (Ис. 66:2). Чрез виждането и осъзнаването на своите грехове да включим себе си в числото на грешниците, възлюбени от Бога, чрез отхвърляне на самомнението да изключим себе си от числото на лъжливите праведници, иначе ще се отрече от нас Бог, Който е казал:Не съм дошъл да призова праведници, а грешници към покаяние (Мат. 9:13).

Сърцето ни да бъде съзидано от смирението като духовен жертвеник на Бога, а жрецът на Всевишния Бог – нашият ум – да Му възнася духовни жертви, да възнася жертва на умиление, жертва на покаяние, жертва на изповядване, жертва на молитва, жертва на милост, преизпълвайки всяка жертва със смиреномъдрие: защото сърце съкрушено и смирено Бог не ще презре (Пс. 50:19 – слав.). Амин.

Св. Игнатий Брянчанинов
Из “Аскетическа проповед”. Творения, том 3
Славянобългарски манастир „Св. Вмчк Георги Зограф“,
Света Гора, Атон, 2006 г

******************

Телесна и духовна слепота

„Докле съм в света, светлина съм на света” (Йоан. 9:5)

„Очи имат, но не виждат” (Иез. 12:2)

Днес Църквата възпоменава едно от чудесата, извършени някога от нашия Господ Иисус Христос. Той е дал зрение на един слепороден човек. Мила и трогателна е историята за това дело на Спасителя. Нека си го припомним с думите на четеното днес евангелие, а след това, чрез назидателни размишления да почерпим поука за опазване не само на телесното, но главно – на духовното си зрение.

В онова време Иисус, като минаваше, видя един слепороден човек.

Учениците Му Го попитаха:

– Рави, кой е съгрешил, той или родителите му, та се е родил сляп?

Иисус им отговори:

– Нито той е съгрешил, нито родителите му, но да се явят делата Божии върху него. Аз трябва да върша делата на Тогова, Който Ме е пратил, докле е ден: настъпва нощ, когато никой не може да работи. Докле съм в света, светлина съм на света.

Това като каза, плюна на земята, направи калчица от плюнката, намаза с нея очите на слепия и му рече:

– Иди се умий в къпалнята Силоам!

Той отиде и се уми, па се върна прогледнал.

А съседите и ония, които го бяха видели по-преди, че беше сляп, думаха:

– Не е ли този, който седеше и просеше?

Едни думаха: „Този е”. А други: „Прилича на него”. Той пък сам казваше:

– Аз съм.

Тогава го попитаха:

– Как ти се отвориха очите?

Той им отговори:

– Един човек, Който се нарича Иисус, направи калчица, намаза очите ми и ми рече: иди в къпалнята Силоам и се умий. Отидох, умих се и прогледнах…

Книжниците и фарисеите не повярваха това и изгониха прогледналия слепороден из събранието си.

Иисус, като го намери, рече му:

– Ти вярваш ли в Сина Божи?

– Кой е, Господи, та да повярвам в Него?

– Който приказва с тебе, Той е.

А той рече:

– Вярвам, Господи! – И Му се поклони (Йоан. 9:1-38).

Спасителят Христос е извор не само на духовна, но и на физическа светлина. Сам Той казва: „Докле съм в света, светлина съм на света”. Мнозина слепци се просветени от тая светлина. С приближаването си до нея слепороденият прогледнал и с очите си, и със сърцето си. Дълги години тоя слепец живял в мрак. Възрастен вече, той добре съзнавал своя ужасен недостатък. Всеки може да си представи какви душевни мъки е преживявал тоя нещастник при мисълта, че е осъден да прекара цял живот в тъмнина. Всеки може да си представи неговото силно желание да види своите близки и да се наслади на дивната красота на природата.

И ето, това му желание привлича при него Сърцеведеца, Комуто се дава повод да върши делата на Оногова, Който Го е пратил; привлича при него Носителя, Извора на светлината. Иисус Христос по чудесен начин му връща зрението. И желанието на слепородения се изпълва, и делата Божии се явяват върху него. В един неочакван момент мракът пред него изчезва; той вижда море от светлина; пред неговия поглед блясва хубостта на божествената природа. Каква радост, какво щастие за досегашния слепец! Как ще обикне отсега той своя Благодетел! Как ще благоговее пред Неговата светлина!…

При втора среща Иисус го пита:

– Вярваш ли ти в Сина Божи?

– Вярвам, Господи! – възторжено вика щастливият човек и Му се покланя…

Светлината вече не грее само в очите му, тя е обхванала и сърцето му…

Голямо злощастие за човека е да изгуби зрението на очите си, защото се лишава от всичките утехи на светлината. Лишава се от приятната наслада да съзерцава хубостите на дивната природа. Скръбна и тежка е участта на телесно слепите хора. Ала много по-жалки и вредни са духовно слепи те. Телесно слепите са в тежест на близките си и сами се мъчат и страдат от недостатъка си. Но те поне имат чисти сърца и светли чувства. Духовно слепите са лишени от тая вътрешна благодатна утеха. Те причиняват страдания не само на себе си, а и на близките си, на цели семейства, па и на цели общества. Грубо и недоверчиво се отнасят те към Христовата светлина. А тя е единствената, която може да прости и очите, и сърцата на хората…

Злощастни са семействата, в които липсва тая светлина. Злощастни са обществата и народите, които имат духовно слепи водачи. Слепотата на тия водачи може да се отрази на младежта и на целия народ. Последиците от тая зараза са фатални. Поколенията, които не се просвещават с Христовата светлина и не се възпитават в повелите на евангелския закон за вяра и любов, за правда и братство, за морал и чест, се лишават от способността за мирно и културно творчество. Дейността на духовно слепите може да бъде извор на големи скърби и страдания, на много частни, семейни и общи злополуки…

Откъде произлизат завистта, злобата, раздорите и кървавите разправии? – От непознаването светлината на Божия закон, от духовната слепота. Тая слепота еднакво води към ямата на завистта и злобата и към трънака на раздорите и кървавите разправии, както отделните лица, тъй и обществата, и народите.

Но защо Бог допуща тая духовна слепота, извор на скърби и страдания, на които се излагат и невинни хора? Не може ли Той пак тъй с чудо да просвети и духовно слепите, както слепородения? Безспорно, Той може да стори това. Но може, ако има у духовно слепите желание да прогледнат, каквото има у слепородения. Ала Сърцеведецът очевидно знае, че у тях липсва такова желание, затова допуща мъките и страданията като една необходимост. Чрез тия изпити хората могат да дойдат до спасителната светлина.

Хората, далеч от Христовата светлина, заприличват на ръждясали и повредени съсъди. Отслабнали във вярата, потъпкали правдата, забравили любовта и братството, загрубели в ръждата на греха и порока, ослепели духовно, те, макар и да имат очи, не виждат светлите хубости на праведния и миролюбив живот.

При това обаче те са разумни същества, надарени са от Твореца със свободна воля. Бог не иска да наруши собствения Си закон, с който е определил и гарантирал свободата на тяхната воля. Ако у тях липсва желание за духовно проглеждане. Бог няма да ги насили с чудо към това. Той ги оставя да минат през огъня на изпитните и страданията, които те взаимно си създават. Допуща това, за да омекнат, да се прочистят, да прогледнат духовно и да разберат цената на Христовата миротворна светлина. По тоя начин и свободата на човешката воля не се накърнява, и делото Божие се извършва върху хората и народите…

Поради Своята безмерна любов към хората, венеца на Неговите творения, Бог е изпратил Единородния Си Син Иисус Христос да им посочи пътя на истината, та сами да пожелаят мира и правдата и да не си създават мъки и страдания. Христос издигна евангелския светилник в света, прогласи закона на любовта и добротворството. Сам Той даде пример за това. Велики божески дела извърши: слепци просвети, сакати оздрави, мъртви възкреси… И завеща на хората да вървят по осветения от Него път на вяра и добротворство.

Но, за нещастие, това не се прави от мнозина. Духовната слепота взима широки размери. Тя гнети хората и създава скърби и злополуки. Злобата, завистта, неправдите и раздорите не престават. Тежък и мъчителен свата животът за хората. Всички ние копнеем за мир и просветление; всички жадуваме за правда и справедливост, за светлина в душите и сърцата…

Къде ще намерим тия върховни блага? Днес, както вчера и завчера, словото Божие ни казва къде. Ще ги намерим там, където ги намери слепороденият, при Христа Спасителя. – Той е пътят и истината и животът. Той е светлина на света. Само при блясъка на тая светлина може да се възвърне духовното зрение. При Христовата светлина изпъква грозотата на егоизма, злобата и неправдата. Само при тая светлина ние ще видим и разберем хубостта на братолюбието и добротворството и ще преценим красотата на добрия живот, който е радост и мир в Духа Светаго (Рим. 14:17).

Поради това нека засилим нашето желание за духовно проглеждане. Христос непременно ще върне духовното ни зрение. Лекарството за това е приготвено. Нека се приближим до Божествения Лекар, да проучим добре Неговата евангелска рецепта, да помажем внимателно окото на нашето сърце и то ще прогледне. Нека не се измамваме. Едностранчивата просвета на ума донася само скърби и страдания. Необходимо е да просвещаваме и сърцата си с донесената от Христа светлина. Мирният напредък е в равномерната просвета на ума и сърцето, под лъчите на тая чудотворна светлина. Тя ще ни направи апостоли на любовта и правдата, за да вършим делото Божие, додето е ден, защото иде нощ и не ще има възможност за това. Нека бъдем близо до Спасителя, Който е светлина на света; да следваме подир Него; защото който го последва, няма да ходи в мрака, а ще има светлината на живота (Йоан. 8:12). Амин.

† Видински митрополит Неофит Митрополит Неофит Видински (1868-1971)
Из сборник „Проповеди І. Недели”, София, 1920 гoдина.
Първа електронна публикация

*******************

Евангелието ни разкрива как Христос е изцелил няколко слепци. Св. апостол и евангелист Матей споменава за два случая (Мат. 20:29-34), а свети евангелист Марк говори за слепия Вартимей (Марк. 10:46-52). Св. евангелист Лука също споменава такъв случай (Лук. 18:35-43). А в Йоановото Евангелие на това чудо е посветена цяла глава (9 гл.) – за помилването на слепия по рождение.

В новозаветното писание слепците са тези, които просят милост и изцеление. Преди да извърши чудото, Христос отправя един въпрос към всички тях какво искат от Него, и всеки от тях отговаря без колебание: „Господи, да се отворят очите ни!“; „Господи, да прогледам!“. И молитвата им веднага е изпълнена. Разбира се, че най-съкровеното желание на всеки слепец е да придобие или да възстанови зрението си, физическото си зрение, възможността очите му да изпълняват нормалната си функция. Иисус им дава точно това, но дали всичко се изчерпва дотук? Дали Господ премахва само един телесен недъг, или има и нещо повече от това? За духовното послание на тези чудеса става ясно от Христовите думи в Евангелието според Йоан (9:39): „…за съд дойдох Аз на тоя свят, за да виждат невиждащите, а виждащите да станат слепи.”

Фарисеите виждат, въпреки, че са „слепи” за духовните неща. И ние всички виждаме като тях, всички имаме остро зрение – за това какво правят другите. Съседите ни, колегите ни, изобщо създателите на нашия ад, както казва Жан Пол Сартр. Забелязваме всяка сламка в очите им, и най-тънката, която дори и детективското око може да пропусне. Следим ги неуморно, с надеждата, че ще ги хванем в грешка, във вършене на подли дела, за които да им се разгневим и така да придобием правото да извикаме на висок глас, за да отприщим общественото мнение против тях; или поне да извадим на бял свят някакви техни навици и мании, с които да ги направим за смях и да ги унижим. Изучаваме със счетоводна точност всичките им провинения. Осланяме се на зрението си, на зоркия си и безмилостен поглед, с който да подхранваме омразата и завистта си; в очакване на зрелището да видим спектакъла от падението на другия.

„Господи, нека прогледна” може да означава, освен желание за възвръщане на физическото зрение, и нещо друго: възможността да забележиш, да усетиш не само слабостите и грешките на другите, а и тяхната красива страна. Както се наслаждаваш на произведенията на изкуството, на удивителните чудеса на природата, така да умееш да виждаш другите в светлината на техните достойни дела. Това означава да виждаш всички чудеса на този свят. Да прогледнеш може да означава желанието да прегърнеш целия свят, който е поробен от греха и въпреки това е доказал, че в него действа Духа: с изкуството, със състраданието, със служенето на другите, с предаността и красотата. Да прогледнеш може да означава да се събудиш от кошмара на злобата на този свят.

Следователно „да виждам” може да означава и надежда за възкачването по един по-тесен път, който да ни доближи до Господа. Във възгласа „Да прогледна“ преди всичко прозира желанието да видиш самия себе си. С какво най-ценно дарява Христос онзи, който вярва в него? С благодатта да опознае самия себе си такъв, какъвто го виждат другите около него, както го оценяват неговите най-върли недоброжелатели. Внезапно чрез Христовата благодат ние проглеждаме за истинската си същност, за жалката си подлост и нищожност. Сякаш излизаме извън себе си. Сякаш придобиваме антигравитационна сила. Христос отваря очите на всеки от нас. Това е актът на преобръщането, първият и най-изненадващ ефект от срещата със Спасителя. Както казва Апостола, ставаш нова твар.

Отведнъж завесата пада и започваме да виждаме. Преди всичко проглеждаме за самите себе си. Виждаме се без труфила… Всеки християнин сам създава Страшния си съд, ако не иска или не може ежедневно да бъде по-скоро свой обвинител, а не свой защитник. Ето това е най-великият дар на Христос: Той ни благославя с тази чудесна, свръхестествена способност да преобърнем принципите на термодинамиката, да бъдем самите себе си, а не някой друг, да бъдем собствено уравнение; да се видим такива, каквито сме, а не каквито ни харесва да се виждаме (като се пазим от всякакво възможно самообвиняване). Вече не сме “надарените” само с права и качества, безгрешни господари на света, превъзхождащи всички “злосторници и малоумници” по света, и най-вече тези, които са извън полезрението на нашата височайша личност. Тази възхитителна илюзия се прекратява. Под въздействието на Христовата благодат християнинът започва да се ужасява от самия себе си. Той вече не се счита за праведен или притежаващ единствено права; вече не смята, че всичко му е позволено и че другите са длъжни само да му се възхищават и да го хвалят.

Да прогледна, Господи. Да виждам с тленните си очи, но и да се видя свободен от подлото вторачване в сламката в окото на ближния. Да живея в радост и чистота, това да ми е утехата. Да се видя такъв, какъвто съм, сякаш се гледам през чужди очи, без милост към самия себе си. Винаги да държа очите си отворени и да бдя над себе си, свободен от егото си, което е неспособно на ясно виждане.

„Аз съм светлината на света“, казва Христос. Победителю на бездната, изведи ни от тесния и мрачен затвор, където сами, поради неразумието и лошотията си, сме се зазидали… | http://www.cuvantul-ortodox.ro


Текстът е публикуван със съкращения

Превод: Сандра Керелезова

********************

Вознесение Христово –

Вознесението Господово, како една од тајните на Домостројот Божји за спасение на човекот, го надминува сетилниот опит и не се ограничува само на собитието на Христовото издигнување на небото. Не случајно св. Григориј Ниски овој празник го нарекува „η επισωζομένη“ – „Спасовден“, зашто токму во овој ден се доврши делото на нашето спасение и искупување, дело во кое човечката природа стекна целосно учество во божествениот живот и вечното блаженство. Овој ден во 5 канон на Никејскиот Собор се нарекува и „четириесети ден“, а во богослужбените книги на грчкиот јазик „ανάληψις “.

Во вероисповедните формулари од I и II век за Вознесението се зборува како за едно основно собитие од земното служење на Христа. Така, во повеќето древни символи на верата, на пример во Никео-Цариградскиот, спомнувањето на овој настан доаѓа веднаш по Воскресението: „И се вознесе на небесата и седна оддесно на Отецот“. Вознесението исто така е внесено и во некои древни евхаристиски молитви (анафората).

Во почетокот празникот Вознесение Христово се славел во периодот на Педесетницата кој соединувал повеќе собитија. Имено, Педесетницата се сфаќала како особен период од црковната година кој брои 7 недели и доаѓа после Пасха, а не како одделен празничен ден. Малку подоцна, во некои записи настанот на Вознесението се прославувал на денот на Слегувањето на Светиот Дух, односно 50 дена после Пасха, на самата Педесетница, иако како што сведочи Светото Писмо се случил во четириесеттиот ден после Пасха. За овој факт зборуваат и древните записи од поклониците на Светата Земја. Еден запис од Евсевиј вели дека во негово време Вознесението се славело 7 недели после Пасха, значи на Педесетница. Еден друг запис, пак, на Етерија вели дека вечерта на педесеттиот ден после Пасха, на денот на Слегувањето на Светиот Дух, сите христијани се собирале на Елеонската гора, на местото наречено „Имвомон“ од каде што Господ се вознел на небесата и извршувале служба со читање на Евангелието и Делата апостолски кои зборуваат за Вознесението Господово. Ова сведочи дека во нејзино време сѐ уште не постоело одвојување на празниците. На друго место Етерија вели дека во Витлеем на четириесетиот ден после Пасха се извршувала торжествена празнична богослужба. Меѓутоа, ова последново зборува за еден друг податок: имено, дека токму во 383 год., четириесеттиот ден после Пасха се паднал на 18 мај, кога ерусалимците го славеле споменот на Витлеемските младенци. На христијанскиот Запад, пак, во проповедите на епископот Хроматиј Аквилејски, среде Големите Господови празници се вбројува и денот на Вознесението, во кој Господ „се вознесе на небесата околу Педесетницата“. Сето ова покажува дека во тоа време празниците Вознесение и Педесетница биле неразделни – и според собитијата и литургиски.

Одделувањето на празниците Вознесение и Педесетница (Света Троица, или Слегување на Светиот Дух) се случило после осудувањето на ереста на Македониј на II Вселенски Собор, кој се одржал во 381 година. Имено, како резултат на победата на правомислието, било особено важно во Домостројот на спасението да се истакне и благодатната улога на Светиот Дух. Така периодот помеѓу празниците Вознесение и Педесетница станал подготовка за слегување и примање на Светиот Дух.

Индивидуалното празнување на четириесеттиот ден после Пасха, односно на Вознесението, се спомнува во проповедите на св. Јован Златоуст и св. Григориј Ниски, како и кај Блажени Августин. Беседи за овој празник напишале и светите отци: Методиј Олимпијски, Атанасиј Александриски, Епифаниј Кипарски, Прокло Константинополски, Кирил Александриски, Софрониј Ерусалимски, Јован Дамаскин, Григориј Палама и др.

Местото од каде што Господ се вознел на небесата уште веднаш станало место на длабоко почитување. Таму, на Елеонската Гора, царицата Елена изградила велелепен храм, кој за жал бил разурнат од Сарацените. Денес само една мала црквичка го означува местото кое уште од древноста се означувало како место на Вознесението Христово, и каде и сега се гледаат траги од стапките на Спасителот при Неговото Вознесение.

Во црковните песни на овој празник, од една страна се воочуваат радосните восклици на апостолите, а од друга страна нивните тажни размислувања дека останале без нивниот Господ како сираци на земјата. Каноните на Вознесението ги напишале Јован Монах и Јосиф Химнограф. Празникот Вознесение секогаш се паѓа во четврток и се слави 10 дена, односно заедно со 1 ден претпразненство и 8 дена попразненство. Бигорски.

****

На Вознесение Христово

За современиот облак

27 мај / 09 јуни 2016 лето Господово

„И облак Го подзеде од пред очите нивни“ (Дела, 1, 9)

Во текот на четириесетте дена Воскреснатиот Христос не еднаш им се јавувал на Своите ученици и следбеници. Веројатно најнапред ѝ се јавил на Својата Мајка, потоа им се јавил на жените мироносици, на Симон Петар и на другите Апостоли, а на Галилејската гора им се јавил на петстотини свои следбеници. Целта на тие Негови јавувања била да ја увери Црквата во Своето Воскресение. Имајќи таква цел, Воскреснатиот Спасител разговарал со Своите ученици, дозволил со допир да ги испитаат раните од клинците на Неговите нозе, раце и ребра, и јадел на иста трпеза со нив. Но по Воскресението, Он веќе не бил со обично земно тело. Во текот на тие четириесет дена, Неговиот земен живот бил необичен, оти Неговите јавувања и делата од тоа време биле извршени во веќе прославеното неземно тело. И кога ја утврдил Својата Црква и им дал на Апостолите власт да го проповедаат Евангелието на сите народи, Неговата мисија најпосле била завршена. Дошол часот да си замине кај Оној Кој Го пратил (Јован 7, 33).

Христос за последен пат се сретнал со Своите ученици во Ерусалим, ги потсетил на она што пророците го напишале за Него и што во целост се исполнило. Ги потсетил дека тие се повикани да бидат Негови сведоци пред светот. И потоа, пред да замине „при Оној Кој Го испрати“, им дал ветување дека ќе Го замоли Отецот да им го испрати Духот Утешител, Духот на Вистината, Кој ќе ги води низ големото дело. Им заповедал да останат во Ерусалим, додека не се облечат во сила одозгора. Така, учејќи ги за последен пат, Исус ги изведе од Витанија. И кога се искачија на височинка, ги подигна рацете и ги благослови. Благословувајќи ги, почна да се вознесува на небо. И тие видоа како се подигна и облак Го подзеде и Го однесе од пред нивните очи. Тие Му се поклонија и се вратија во Ерусалим со голема радост (Лука, 24, 49 – 52; Дела, 1, 9).

„Облак Го подзеде од пред очите нивни“ (Го сокри). За поука, да се замислиме над овие зборови на Евангелистот. Сѐ што било напишано за Спасителот, се исполнило. Прославениот Искупител седнал оддесно на Бога Отецот. Оној облак што некогаш Го примил и Го сокрил од погледите на Апостолите и денес стои помеѓу Него и верните. Но тој ни најмалку не пречи на нивното благодатно општење со Господа Спасителот. Окото на верата се пробива низ сите прегради. Тој облак не можел да Му попречи ни на Светиот Дух да слезе на Апостолите. Ниту може да ја спречи росата на благодат што паѓа во срцата и душите на верните. На верните Христови следбеници. Тој облак не им пречи ниту на чистите молитви да допрат до големиот Искупител и Посредник, за во Негово име да измолиме сѐ што ќе побараме од Отецот (Јован, 14, 13 – 14).

Меѓутоа, денес постои друг облак што се застанал помеѓу нашето општество и Господа Спасителот. Тоа е облакот на себичноста и ниските страсти, гревот и безверието. Тој облак станува сѐ потемен и поопасен, оти е градобиен за душите.

Создава атмосфера која го навредува окото на верата, го прекинува текот на молитвата и не дозволува до нашето општество да допре росата на Божјата благодат. Под влијание на него срцата стануваат сѐ погруби и потврди. Се губи довербата помеѓу луѓето. Добродетелите исчезнуваат. Животот станува сѐ потежок и понеизвесен и за мнозина неподнослив. Последиците од облакот на себичноста и безверието се кобни. Како тежок покрив да паѓа врз луѓето, ги притиска, ги обвива, ги приковува и ги парализира нивните морални сили. Тоа е облакот што го запира духовното издигање и луѓето ги турка во бездната на пропаста.

Ете каде лежи опасноста за денешната современа цивилизација. И што да се прави сега? Ништо друго, освен да се бориме против таа опасност и со духовни сили да го разбиеме тој облак на злото. Против облаците на злото и расипаноста како оружје може да ни послужи само словото Божјо. Тоа е духовно оружје со кое секогаш може да се разбиваат мрачните облаци на телото и на духот. Навистина, денес евангелските зборови слабо звучат во човековите уши. Крвавите последици од судирите и војните по сите краишта на светот, сѐ уште и перманентно ги поттикнуваат лошите чувства на луѓето. Гласот на среброљубието и телесните наслади го заглушуваат гласот Божји. Затоа, високо да го подигнеме бајракот на мирот, љубовта и моралната чистота со кои се разбива облакот на себичноста и беззаконието. Христос ќе биде со нас и ќе ни помага постојано во тоа дело. Он е семоќен. Неговите верни чеда, отсекогаш наоѓале и ќе наоѓаат помош, мир, утеха и прошка во Негово име. А тоа име е Емануил, што значи „со нас е Бог“. Нему нека Му е слава, чест и поклонение, сега и во сите векови. Амин.

Митрополит Видински Неофит

Бигорски.

*****

Автор: св. Григорий Палама
Източник: http://www.saint.gr
Превод: Мартин Ганев

“Вижте тези всеобщи за нас празник и веселие, които Нашият Господ Иисус Христос дари с Неговото Възкресение и Възнесение на верните. Бликна от скръбта.

Виждате ли този живот, или по-скоро безсмъртие? Появи се за нас от смъртта.

Виждате ли небесната висота, в която се възкачи по време на Своето издигане и препрославената слава, в която се прослави по плът. Това го постигна чрез смирението и безславието. Както казва и апостолът за това: “смири Себе Си, бидейки послушен дори до смърт, и то смърт кръстна. Затова и Бог Го високо въздигна и Му даде име, което е по-горе от всяко име, та в името на Иисуса да преклони колене всичко небесно, земно и подземно, и всеки език да изповяда, че Иисус Христос е Господ, за слава на Бога Отца”. (Филип. 2, 8-11).”

Та ако Бог издигна Неговия Христос, поради причината, че Той се смири, че се опозори, че бе обиждан и претърпя позорния кръст и смърт заради нас, то как ще спаси и ще прослави, как ще въздигне нас, ако не изберем смирението и ако не покажем любов към себеподобните, ако не окуражим душите си чрез търпение в изкушенията, ако не последваме Водещия ни спасително през тясната врата и път, които водят към вечния живот? “Понеже и Христос пострада за нас, като остави нам пример, за да вървим по стъпките Му” (1.Петр. 2, 21).

Въипостасената Премъдрост на най-възвишения Отец, предвечното Слово, Което от човеколюбие се едини с нас и влезе в общение с нас, издигна сега на дело един празник много по-превъзходен от превъзходството на този празник.[1] Защото сега празнуваме прехода на намиращата се в Него плът, не просто от подземията към повърхността на земята, но прехода от земята към небето на небесата, и дори отвъд него, към трона на Владиката на всичко.

Днес Господ не просто е застанал сред учениците Си, както е направил след Възкресението, но се е отделил от тях, и докато са Го гледали се е възнесъл на небето и е възлязъл в истинната Светая Светих; и Бог Го “постави от дясната Си страна [2] на небесата, по-горе от всяко началство и власт, сила и господство и от всяко име, с което именуват не само в тоя век, но и в бъдещия” ( Ефес. 1, 20 – 21).

Защо ли се е изправил сред тях и след това ги е извел? “И ги изведе вън до Витания” но “и, като дигна ръцете Си, благослови ги”(Лук. 24, 50). Направил го е, за да покаже целия Себе Си здрав и читав, за да покаже нозете Си здрави, стъпващи стабилно, тези същите, които са пострадали от приковаването на гвоздеите. Подобно на това и ръцете, които са били приковани към кръста; самото прободено ребро, макар да са носели върху си отпечатъците на раните, в уверение на спасителните страдания.

Не вярвам, че само с факта, че “застана сред тях” се показва, че учениците са се затвърдили във вярата си към Него, т.е. с това Негово явяване и благословия. Защото не се е изправил само сред всички тях, но и изсред сърцето на всеки един от тях, защото от онзи момент нататък апостолите на Господа са станали твърди и непоколебими.

Изправил се сред тях и им казал “мир вам”, това сладко, важно и обичайно Негово обръщение. Този двоен мир; мирът към Бога, който е рожба на благочестието, както и този мир, който имат хората помежду си. И като ги видял изплашени и смутени от неочакваната и странна гледка, защото си мислили, че виждат – призрак, Той им споменал отново за помислите в сърцата им, и след като показал, че е Той Самият, им предложил да се уверят чрез проверка и докосване. Поискал храна, не защото имал нужда от храна, но за потвърждение на Неговото възкресение.

Вкусил парче риба и мед от восъчната пита, неща, които са символи на Неговото тайнство.[3]Сиреч Словото Божие е съединило в Себе Си по ипостас нашата природа, която като риба е плувала в морето на сластния и страстен живот, като я пречистило с недостъпния огън на Неговата божественост. На восъчната пита прилича нашата природа, която притежава разумното съкровище поставено в тялото, подобно на мед във восъчната пита. Той яде от това с благодарност, защото ще направи от Неговата храна спасение за всеки един, който се причастява на Неговата природа. Той не изяжда всичко, а част от “восъчната пита”, защото не са повярвали всички, и не го изяжда Сам, но това ще се предлага от Неговите ученици, защото те ще Му довеждат само вярващите в Него, разделяйки ги от неверните.

След това Той им напомнил за Неговите слова преди страданията, които всичките се изпълнили. Обещал да изпрати Светия Дух, като им казал да останат в Йерусалим докато получат сила отгоре. След този разговор Господ ги извел от дома и ги повел до Витания, и след като ги благословил, както споменахме, отделил се от тях, издигнал се към небето, използвайки облак като колесница, и се изкачил преславно в небесата отдясно на величието на Отца, правейки нашия нрав (тесто) седящ на същия трон.

Апостолите като не преставали да гледат към небето, им било възвестено чрез грижата на ангелите, че Той ще дойде така отново от небето и “всички земни племена ще видят Сина Човечески да иде на небесните облаци” (Мат. 24, 30). Учениците, след като се поклонили от Елеонската планина, откъдето се възнесъл Господ, се върнали в Йерусалим радостни, възхвалявайки и благославяйки Бога, оставайки очакващи просветлението от Светия Дух.

Както Той е живял и умрял, възкръсна и се възнесе, така и ние живеем и умираме, и ще възкръснем всички. Възнесение обаче няма да постигнат всички, но само онези, за които живот е Христос, а смъртта е печалба; за онези, които преди смъртта са разпънали греха на кръста посредством покаянието. Само те ще се възнесат, след общото възкресение, на облаци към своята среща с Господа във въздуха. (1.Сол. 4,17).

Нека дохождаме към нашата горница, към нашия ум молитвени, нека изчистим себе си, за да сполучим просветлението на Утешителя, и да се поклоним на Отца и Сина и Светия Дух, сега и винаги и во веки веков. Да бъде!

[1] Тук авторът визира Възкресение Христово. Бел. прев.

[2] На това място в оригиналния текст от Новия Завет е поставено “και εκάθισεν εν δεξιά αυτού”, (и седна отдясно на Него). Това е един от пасажите, които ще бъдат използвани при формулировката на Символа на вярата. Бел. прев.

[3] Вероятно тук авторът говори за символите на причастност в Тайнството на Евхаристията от една страна, както и изпълнението на Църквата от мисионерска и есхатологична гледна точка. Богоносци.

**********************

Неделя
На утренята Ев. Иоан. 20:11-18.
На литургията Деян. 16:16-34. Ев. Иоан. 9:1-38.

Понеделник Деян. 17:1-15. Ев. Иоан. 11:47-57.
Вторник Деян. 17:19-28. Ев. Иоан. 12:19-36.
Сряда Деян. 18:22-28. Ев. Иоан. 12:36-47.
Четвъртък (Вознесение Господне): На утренята Ев. Марк. 16:9-20. На литургията Деян. 1:1-12. Ев. Лук. 24:36-53.
Петък Деян. 19:1-8. Ев. Иоан. 14:1-11.
Събота Деян. 20:7-12. Ев. Иоан. 14:10-21.

******************

Недела – Утрената

11. А Марија стоеше кај гробот однадвор и плачеше. И, плачејќи, се наведна над гробот;
12. и виде два ангела во бели облеки како седат, едниот кај главата, а другиот кај нозете, каде што беше лежало телото Исусово.
13. И тие ѝ рекоа: „Жено, зошто плачеш?” Им одговори: „Го кренале Господа мој и не знам каде Го положиле.”
14. Штом го рече ова, се заврти назад и Го виде Исуса како стои; но не знаеше оти е Исус.
15. Исус ѝ рече: „Жено, зошто плачеш? Кого го бараш?” Таа, мислејќи дека е градинарот, Му рече: „Господине, ако си Го зел Ти, кажи ми каде си Го положил, и јас ќе Го земам.”
16. Исус ѝ рече: „Марија!” Таа се заврти и Му рече: „Равуни” – што значи „Учителе!”
17. И рече Исус: „Не допирај се до Мене, оти уште не сум се вратил при Мојот Отец; туку отиди при браќата Мои и кажи им: се враќам при Својот Отец и вашиот Отец, при Својот Бог и при вашиот Бог.”
18. Дојде Марија Магдалина и им кажа на учениците, дека Го видела Господа и дека тоа ѝ рекол.

***

На Литургијата –

16. Во оние дни, кога одевме на молитва, нè сретна една слугинка, која имаше гледачки дух, и на господарите свои им донесуваше големи приходи, вражајќи.
17. И одејќи по Павла и по нас викаше, зборувајќи: „Овие луѓе се слуги на Севишниот Бог, што ви го соопштуваат патот на спасението.”
18. Ова го правеше таа многу дни. И кога му здодеа на Павла, тој се сврти кон духот и му рече: „Ти заповедам во името на Исуса Христа излези од неа!” И излезе во истиот час.
19. Штом видоа господарите нејзини дека отиде надежта на нивното богатење, ги фатија Павла и Сила, и ги довлекоа на плоштадот кај началниците.
20. И кога ги приведоа пред управниците, рекоа: „Овие луѓе, што се Јудејци, го бунат нашиот град
21. и проповедаат обичаи што нам, како Римјани, не ни пристои ни да ги примаме, ниту да ги извршуваме.”
22. Тогаш се струпа на нив народот; а управниците, штом им ги расцепија алиштата, повелаа да ги бијат со стапови;
23. и, откако ги испоранија многу, ги фрлија в затвор, а на темничниот стражар му
наредија да ги пази добро.
24. А стражарот, штом прими таква заповед, ги фрли во внатрешниот затвор и нозете им ги стегна во клада.
25. Во полноќ, пак, Павле и Сила се молеа и Го славеа Бога, а затворениците ги слушаа.
26. Одеднаш настана потрес голем, така што и темелите на затворот се поместија, и веднаш се отворија сите врати и оковите на сите отпаднаа.
27. А стражарот темнички, кога дојде при свест и ги виде вратите на затворот отворени, извади меч и сакаше да се убие, оти помисли дека затворениците избегале.
28. Но Павле викна со силен глас и рече: „Не прави на себеси никакво зло, бидејќи сме овде!”
29. А тој побара светило, истрча и растреперен падна пред Павла и Сила;
30. па, откако ги изведе надвор, рече: „Господари, што треба да направам, па да се спасам?”
31. А тие му одговорија: „Поверувај во Господа Исуса Христа, и ќе се спасиш ти и целиот твој дом!”
32. И му го проповедаа словото Господово нему и на сите што беа со него во куќата негова.
33. Па, како ги прибра ноќта во тоа време, им ги изми раните и веднаш се покрсти тој сам и сите негови домашни;
34. и, штом ги воведе во својата куќа, постави трпеза и се зарадува со целиот свој дом, оти поверува во Бога.

****

1. Кога одеше, виде еден слеп човек од неговото раѓање.
2. Учениците Негови Го прашаа и рекоа: „Рави, кој згрешил? – тој или родителите негови, та се родил слеп?”
3. Исус им одговори: „Ни тој, ниту родителите негови згрешиле, туку за да се јават делата Божји врз него.
4. Јас треба да ги вршам делата на Оној што Ме прати додека е уште ден; оти настапува ноќ, кога не ќе може никој да работи.
5. Дури сум во светот, Јас сум Светлина на светот.”
6. Штом го рече тоа, плукна на земја, направи кал со плунката и ги намачка со неа очите
на слепиот,
7. и му рече: „Отиди и измиј се во бањата Силоам, што значи: »пратен«!” Тој отиде, се изми и дојде прогледал.
8. А соседите и оние, што порано го беа гледале како слеп, рекоа: „Зар не е овој што седеше и просеше?”
9. Едни велеа: „Тој е”, а други: „Личи на него.” Тој, пак, зборуваше: „Јас сум.”
10. Тогаш го прашаа: „Како ти се отворија очите?”
11. Тој одговори и рече: „Еден Човек, Кој се вика Исус, направи кал, ми ги намачка очите и ми рече: »Отиди во бањата Силоам и изми се!« Отидов, се измив и прогледав.”
12. Му рекоа пак: „Каде е Он?” Тој рече: „Не знам.”
13. Тогаш го одведоа кај фарисеите човекот, кој порано беше слеп.
14. А беше сабота, кога направи Исус кал и му ги отвори очите.
15. Го прашаа, пак, исто така и фарисеите: „Како прогледа?” Тој им одговори: „Ми кладе кал на очите и се измив, и гледам.”
16. Тогаш некои од фарисеите рекоа: „Не е од Бога Овој Човек, штом не ја уважува саботата.” Други рекоа: „Како може грешен човек да прави такви чудеса?” И настана расправија помеѓу нив.
17. Пак му рекоа на слепиот: „Ти што велиш за Него? Кој ти ги отвори очите?” А тој рече: „Пророк е.”
18. Но Јудејците не поверуваа за него дека бил слеп и прогледал, додека не ги повикаа родителите на прогледаниот,
19. и ги прашаа: „Дали е овој вашиот син, за кого велите дека се родил слеп?”
20. Родителите негови одговорија и им рекоа: „Знаеме дека е овој наш син, и дека се роди слеп;
21. но како сега гледа, не знаеме; или, кој му ги отвори очите, не знаеме. Тој е голем; прашајте го него, нека ви каже сам за себе!”
22. Ова го рекоа неговите родители, оти се боеја од Јудејците; зашто Јудејците се беа согласиле да биде исклучен од синагогата секој, што ќе Го признае за Христа.
23. Затоа и родителите негови рекоа: „Тој е возрасен, него прашајте го!”
24. Тогаш повторно го повикаа човекот што беше порано слеп и му рекоа: „Прослави Го Бога; ние знаеме дека Оној Човек е грешен.”
25. А тој одговори и рече: „Дали е грешен, не знам; но знам дека бев слеп, а сега гледам.”
26. Пак му рекоа: „Што ти направи? Како ти ги отвори очите?”
27. Тој им одговори: „Јас ви реков веќе и не чувте, што сакате пак да чуете? Да не сакате можеби и вие да Му станете ученици?”
28. А тие го укорија и му рекоа: „Ти си Негов ученик, а ние сме Мојсееви ученици.
29. Ние знаеме дека со Мојсеја говорел Бог; а Овој не знаеме од каде е.”
30. Одговори човекот и им рече: „Тоа е и за чудење, што вие не знаете од каде е, а мене, сепак, ми ги отвори очите.
31. Знаеме дека Бог не слуша грешници: но оној што Го почитува Бога и ја исполнува Неговата волја, него го слуша.
32. Откако е веков, не се чуло некој да отворил очи на слепороден.
33. И ако Он не беше од Бога, не можеше да направи ништо.”
34. Одговорија и му рекоа: „Сиот си во гревови роден, па зар ти нас ќе нè учиш?” И го испадија надвор.
35. Исус чу дека го истерале, па како го најде, му рече: „Веруваш ли ти во Синот Божји?”
36. Тој одговори и рече: „А кој е, Господи, па да поверувам во Него?”
37. Исус му рече: „И си Го видел, и Кој зборува со тебе, Он е.”
38. А тој рече: „Верувам, Господи!” И Му се поклони.

*****

Понеделник –

1. Минејќи преку Амфипол и Аполонија, дојдоа во Солун, каде што имаше јудејска синагога.
2. Павле, по својот обичај, влезе при Јудејците и три саботи по ред им зборуваше од Писмото,
3. откривајќи им и докажувајќи дека Христос требаше да пострада и да воскресне од мртвите и дека овој Исус, Кого тој им Го проповеда, е Христос.
4. И некои од нив поверуваа и се присоединија кон Павла и Сила, – големо мнозинство богобојазливи Елини, а исто така и не малку видни жени.
5. Но некои од Јудејците, што не поверуваа, завидоа и зедоа некои лоши луѓе, се собраа во групи и го разбунтуваа градот и, откако ја нападнаа Јасоновата куќа, ги бараа за да ги изведат пред народот.
6. А кога не ги најдоа, го изведоа Јасона и некои браќа пред градските началници и викаа дека оние што ја побуниле вселената дошле и тука;
7. дека нив ги прибрал Јасон и дека сите тие постапуваат против заповедите на ќесарот, изјавувајќи оти има друг цар – Исус.
8. И го возбудија народот и градските началници, кои го слушаа тоа.
9. Но тие, откако зедоа препорака од Јасона и од другите, ги пуштија.
10. А браќата веднаш преку ноќта ги упатија кон Берија, Павла и Сила, кои кога пристигнаа, отидоа во јудејската синагога.
11. Овие беа поблагородни од солуњаните: тие го примија словото со голема усрдност и секој ден го испитуваа Писмото, дали е тоа така.
12. И мнозина од нив поверуваа – и почитувани жени Елинки, а и од мажите не малку.
13. Но солунските Јудејци, штом узнаа дека Павле и таму го проповеда словото Божјо, дојдоа и таму за да го возбудуваат и возмутуваат народот.
14. Тогаш браќата го испратија Павла да оди кон морето, а Сила и Тимотеј останаа таму.
15. Оние, што го придружуваа Павла, го одведоа во Атина и, откако добија од него заповед за Сила и Тимотеја, за да дојдат и тие поскоро при него, си отидоа.

****

47. Тогаш првосвештениците и фарисеите се собраа на совет и рекоа: „Што да правиме? Овој Човек прави многу чудеса.
48. Ако Го оставиме така, сите ќе поверуваат во Него и ќе дојдат Римјаните, па ќе ни ја одземат и земјата и народот.”
49. А еден, пак, од нив, Кајафа, кој таа година беше првосвештеник, им рече: „Вие ништо не знаете,
50. ниту помислувате, дека е поарно за нас да умре еден човек за народот, отколку сиот народ да пропадне.”
51. А ова не го рече тој сам од себе, туку, бидејќи првосвештеник таа година, прорече дека Исус ќе умре за народот;
52. и не само за народот, туку и за да ги собере заедно растурените чеда Божји.
53. Од тој ден, пак, се согласија да Го убијат.
54. Заради тоа Исус веќе не одеше јавно меѓу Јудејците, а оттаму отиде во крај, близу една пустина, во градот наречен Ефрем, и таму се задржа со учениците Свои.
55. А се наближуваше Пасха јудејска и мнозина од тој крај отидоа во Ерусалим пред Пасхата, за да се очистат.
56. Тогаш Го бараа Исуса и, стоејќи во храмот, си разговараа меѓу себе: „Што мислите? Нема ли да дојде на празникот?”
57. А првосвештениците и фарисеите беа веќе издале заповед, ако некој узнае каде е, да јави, за да Го фатат.

*****

Вторник –

19. И зедоа, та го одведоа во ареопагот, велејќи: „Ќе можеме ли да знаеме какво е тоа учење, што го проповедаш?
20. Оти нешто непознато внесуваш во ушите наши. Затоа сакаме да знаеме што е тоа.”
21. А, пак, сите атињани, како и туѓинците, кои живееја при нив, во ништо друго не сакаа да го поминуваат времето освен во тоа – да зборуваат или да слушаат за нешто ново.
22. Тогаш Павле застана среде ареопагот и рече: „Луѓе атињани, по сè гледам дека сте побожни.
23. Зашто, кога минував и ги разгледував светилиштата ваши, најдов и жртвеник, на кој беше напишано: »На непознатиот Бог.« За Него, пак, Кого вие не Го знаете, а Кого Го почитувате, за Него јас ви проповедам.
24. Бог, Кој го создаде светов и сè, што е во него; Он, бидејќи Господ на небото и на земјата, не живее во ракотворни храмови,
25. ниту, пак, прима служба од човечки раце како да има потреба од нешто, но Сам на сите им дава живот, дишење и сè.
26. Од една крв го создаде сиот род човечки за да живее по целото лице на земјата, откако утврди предопределени времиња и граници на нивното постоење,
27. за да Го бараат Господа, та не би ли некако Го усетиле и нашле, иако Он не е далеку од секого меѓу нас;
28. оти ние преку Него живееме, и се движиме, и постоиме, како што рекле и некои од вашите стихотворци: »Негов сме род.«

****

19. А фарисеите се велеа помеѓу себе: „Гледате ли, дека ништо не помага? Ете, светот тргна по Него.”
20. Меѓу дојдените за празникот, на поклонение, имаше и некои Елини.
21. Тие пристапија кон Филипа, кој што беше од Витсаида Галилејска, и го молеа, велејќи: „Господине, сакаме да Го видиме Исуса.”
22. Дојде Филип и му рече на Андреја; а Андреј и Филип Му кажаа на Исуса.
23. Исус, пак, им одговори велејќи: „Дојде часот да се прослави Синот Човечки.
24. Вистина, вистина ви велам: ако зрното пченично, што паднало на земја, не умре, останува само; а ако умре – ќе донесе голем плод.
25. Кој ја сака душата своја, ќе ја загуби; а кој ја мрази душата своја на овој свет, ќе ја запази за живот вечен.
26. Кој Ми служи Мене, нека врви по Мене, и каде што сум Јас, таму ќе биде и мојот слуга. И кој Ми служи Мене, него ќе го уважува и Мојот Отец.
27. Душата сега Ми се нажали, и што да кажам? Оче, избави Ме од овој час! Но, заради тоа и дојдов на овој час.
28. Оче, прослави го името Свое!” Тогаш дојде глас од небото: „И Го прославив, и пак ќе Го прославам.”
29. А народот што стоеше, кога го чу тоа, велеше: „Загрми”, други, пак, рекоа: „Ангел Му прозбори.”
30. Исус одговори и рече: „Не заради Мене беше овој глас, но заради вас.
31. Сега е судот на овој свет; сега кнезот на овој свет ќе биде истеран надвор.
32. И кога Јас ќе бидам издигнат од земјата, сите ќе ги привлечам кон Себе.”
33. А ова го зборуваше за да покаже со каква смрт ќе умре.
34. Народот Му одговори: „Сме слушале од Законот, дека Христос вечно ќе постои, а како Ти велиш оти Синот Човечки треба да биде издигнат? Кој е Тој Син Човечки?”
35. Тогаш Исус им рече: „Уште малку време Светлината е со вас; одете дури има светлина, за да не ве опфати мракот; а кој оди по мрак, не знае каде оди.
36. Додека ја имате Светлината, верувајте во Светлината, за да бидете синови на Светлината!” Штом го рече тоа, Исус се отстрани и се сокри од нив.

*****

Среда –

22. Кога слезе во Ќесарија, отиде во Ерусалим, ја поздрави црквата и потоа отиде во Антиохија.
23. Откако престоја таму некое време, излезе и го обиколуваше по ред крајот Галатиски и Фригија и ги утврдуваше сите ученици.
24. И дојде во Ефес некој си Јудеец, по име Аполос, родум од Александрија, човек красноречив и силен во Писмата.
25. Тој беше упатен во патот Господов и, распален во духот, зборуваше и поучуваше правилно за Господа, иако знаеше само за Јовановото крштавање.
26. Тој почна да зборува смело во синагогата. Кога го чуја Акила и Прискила, го прибраа и му го објаснија патот Господов поточно.
27. А кога тој сакаше да замине за Ахаја, браќата се обрнаа со писмо до тамошните ученици, за да го примат; и тој, кога стигна таму, многу им помогна на верниците преку благодатта,
28. бидејќи силно ги изобличуваше Јудејците пред целиот народ, докажувајќи преку Писмата дека Исус е Христос.

****

36. Додека ја имате Светлината, верувајте во Светлината, за да бидете синови на Светлината!” Штом го рече тоа, Исус се отстрани и се сокри од нив.
37. Иако толку чудеса беше направил Он пред нив, тие пак не веруваа во Него,
38. за да се исполни словото од пророкот Исаија, кој рече: »Господи, кој поверува во она, што чул од нас? И раката Господова кому се откри?«
39. Тие затоа не можеа да поверуваат, оти Исаија уште вели:
40. »Ги ослепи очите нивни, ги скамени срцата нивни, за да не гледаат со очите и со срцето да не разбираат, и да не се обрнат, за да ги излекувам«
41. Ова го рекол Исаија, кога ја беше видел славата Негова и зборувал за Него.
42. Но од началниците мнозина поверуваа; само заради фарисеите не признаваа, за да не бидат исфрлени од синагогата;
43. зашто им беше помила човечката слава, отколку славата Божја.
44. А Исус подигна глас и рече: „Кој верува во Мене, не во Мене верува, а во Оној, Кој што Ме пратил,
45. и кој Ме гледа Мене, Го гледа Оној, што Ме пратил.
46. Јас како светлина дојдов во светот, така што никој, кој верува во Мене, да не остане во темнина.
47. И ако некој ги чуе зборовите Мои, и не поверува, Јас нема да го судам, оти не дојдов да му судам на светот, туку светот да го спасам.

****

Четврток – Вознесение Господово –

На Утрената –

9. А Исус, кога воскресна во првиот ден од седмицата, ѝ се јави најнапред на Марија Магдалина, +од која беше истерал седум демони.
10. Таа отиде и им јави на оние, што беа со Него и што плачеа и ридаа;
11. но тие, кога чуја дека е Он жив, и дека таа Го видела, не поверуваа.
12. Потоа се јави во друг вид на двајца од нив по пат, кога одеа в село.
13. И штом се вратија, тие им кажаа на другите; но и ним не им поверуваа.
14. Најпосле им се јави на единаесетте, кога беа на трпеза, и ги укори за нивното неверие и жестокосрдечност, зашто не им поверуваа на оние, кои Го видоа воскреснат.
15. Па им рече: „Одете по сиот свет и проповедајте го Евангелието на секое создание.
16. Кој ќе поверува и се крсти, ќе биде спасен; а кој не поверува, ќе биде осуден.
17. А знаците, на оние што ќе поверуваат, ќе им бидат овие: со Моето име ќе истеруваат бесови; +ќе говорат нови јазици;
18. ќе фаќаат змии и ако нешто смртоносно испијат, нема да им навреди; +на болни ќе полагаат раце и тие ќе оздравуваат.”
19. А по разговорот со нив, Господ се вознесе на небо и +седна од десната страна на Бога.
20. Тие, пак, отидоа и проповедаа насекаде; и Господ го поткрепуваше словото нивно со чудеса, што се јавуваа. Амин!

*****

На Литургијата –

1. Првата книга, о Теофиле, ја напишав за сè она што Исус почна и да врши и да учи,
2. до денот, кога се вознесе. откако преку Светиот Дух им даде заповеди на апостолите, што беше ги избрал,
3. а на кои им се претстави жив по Своето страдање со многу верни докази, јавувајќи им се преку четириесетте дни и зборувајќи им за царството Божјо.
4. И собирајќи ги, Он им заповеда: „Не оддалечувајте се од Ерусалим, туку чекајте го ветувањето од Отецот, за кое сте слушале од Мене!
5. Зашто Јован крштаваше со вода, а вие, не по многу дни од денес, ќе бидете крстени со Светиот Дух.”
6. А тие, кога се собраа, Го прашаа велејќи: „Во ова време ли го востановуваш, Господи, царството Израилево?”
7. И Он им одговори: „Не е ваше да ги знаете времињата или годините, што Отецот ги задржал во Своја власт;
8. но ќе примите сила, кога врз вас ќе слезе Светиот Дух; и ќе Ми бидете сведоци во Ерусалим и во цела Јудеја и Самарија, и дури до крајот на земјата.”
9. И штом го рече тоа, додека тие Го гледаа, Он се подигна, и облак Го подзеде од пред очите нивни.
10. И додека гледаа кон небото, кога се вознесуваше Он, одеднаш пред нив застанаа двајца мажи во бела облека,
11. и рекоа: „Луѓе Галилејци, што стоите и гледате кон небото? Овој Исус, Кој од вас се вознесе на небото, ќе дојде пак по истиот начин, како што Го видовте да оди на небото.”
12. Тогаш тие се вратија во Ерусалим од планината, наречена Елеон, која се наоѓа близу до Ерусалим, колку еден саботен ден одење.

*****

36. Додека тие уште зборуваа за тоа, Сам Исус застана среде нив и им рече: „Мир вам!”
37. А тие, така збунети и уплашени, помислија оти гледаат дух.
38. Но Он им рече: „Што се плашите и зошто такви мисли влегуваат во срцата ваши?
39. Видете ги рацете Мои и нозете Мои: Јас сум Истиот; допрете се до Мене и гледајте; зашто духот нема тело и коски, а, како што гледате, Јас имам.”
40. А кога го рече тоа, им ги покажа рацете и нозете.
41. Но, додека тие од радост уште не веруваа и се чудеа, Он им рече: „Имате ли овде нешто за јадење?”
42. Тие Му дадоа парче риба печена и мед со саќе.
43. И кога зеде, јадеше пред нив.
44. Па им рече: „Ете, тоа е она за што ви зборував уште додека бев со вас, оти треба да се исполни сè што е напишано за Мене во Законот Мојсеев и кај Пророците, и во Псалмите.”
45. Тогаш им го отвори умот за да ги разбираат Писмата,
46. и им рече: „Така е напишано и така требаше да пострада Христос и да воскресне од мртвите на третиот ден,
47. и да биде проповедано во Неговото име и покајание и проштавање на гревовите кај сите народи, почнувајќи од Ерусалим;
48. а вие сте сведоци за ова.
49. И ете, Јас ќе го испратам врз вас ветувањето од Мојот Отец; а вие останете во градот Ерусалим, дури не се облечете во сила одозгора.”
50. И ги изведе надвор во Витанија, па кога ги подигна рацете, ги благослови.
51. И кога ги благословуваше, се оддели од нив и се вознесе на небото;
52. тие Му се поклонија и се вратија во Ерусалим со голема радост.
53. И беа постојано во храмот, каде што Го прославуваа и благословуваа Бога. Амин!

*****

Петок –

1. Во она време, додека Аполос беше во Коринт, Павле минуваше низ горните земји, па дојде во Ефес и, откако таму најде некои ученици,
2. им рече: „Кога поверувавте, примивте ли Дух Свети?” А тие му одговорија: „Ние не сме ни чуле дека има Дух Свети.”
3. Тој им рече: „А во што се крстивте?” Тие одговорија: „Во Јовановото крштавање.”
4. Павле рече: „Јован крштаваше со покајно крштавање, велејќи му на народот да верува во Оној, Кој иде по него, односно во Исуса Христа.”
5. А кога го чуја тоа, тие се крстија во името на Господа Исуса.
6. И кога Павле ги положи рацете над нив, слезе Духот Свети на нив, и тие почнаа да зборуваат на разни јазици и да пророкуваат.
7. А вкупно беа околу дванаесет души.
8. И кога влезе во синагогата, Павле проповедаше без страв и преку три месеци ги уверуваше за царството Божјо.

****

1. Да не се плаши срцето ваше; верувајте во Бога и во Мене верувајте.
2. Во домот на Мојот Отец има многу места за живеење. А да немаше, Јас ќе ви кажев. Одам да ви приготвам место.
3. И кога ќе отидам и ви приготвам место, пак ќе дојдам, и ќе ве земам вас при Себе за да бидете и вие каде што сум Јас.
4. А каде одам Јас знаете, и патот го знаете.
5. Тома Му рече: „Господи, не знаеме каде одиш; и како можеме патот да го знаеме?”
6. Исус му рече: „Јас сум патот, вистината и животот; никој не доаѓа при Отецот, освен преку Мене.
7. Ако Ме бевте познавале, ќе Го познававте и Мојот Отец. А отсега Го познавате, и сте Го виделе.”
8. Филип Му рече: „Господи, покажи ни Го Отецот, и доста ни е!”
9. Му одговори Исус: „Толку време сум со вас, и не си ли Ме познал, Филипе? Кој Ме видел Мене, Го видел Отецот, и како ти велиш: »Покажи ни Го Отецот?«
10. Не верувате ли дека Јас сум во Отецот, и дека Отецот е во Мене? Зборовите што ви ги кажувам, од Себе не ги зборувам; а Отецот, Кој е секогаш во Мене, Он ги врши делата.
11. Верувајте Ми дека Јас сум во Отецот и Отецот е во Мене. Ако ли, пак, не – тогаш верувајте во Мене заради делата.

*****

Сабота –

7. И во првиот ден на седмицата, кога се беа собрале учениците за да прекршат леб, Павле, бидејќи на другиот ден сакаше да тргне, беседеше со нив и го продолжи словото до полноќ.
8. Во горната одаја, каде што се бевме собрале, имаше доста свеќи.
9. А едно момче, по име Евтих, седеше на еден прозорец, и, совладано од длабок сон, додека Павле зборуваше многу, се помрдна во сонот и падна од третиот кат, и го подигнаа мртво.
10. Павле, пак, штом слезе, се спушти врз него, го прегрна и рече: „Не правете смут, зашто душата негова уште е во него!”
11. А потоа, откако се качи горе, прекрши леб, вкуси и зборуваше долго, дури до зори, а
потоа отпатува.
12. Тогаш го доведоа момчето живо и не малку се утешија.

*****

10. Не верувате ли дека Јас сум во Отецот, и дека Отецот е во Мене? Зборовите што ви ги кажувам, од Себе не ги зборувам; а Отецот, Кој е секогаш во Мене, Он ги врши делата.
11. Верувајте Ми дека Јас сум во Отецот и Отецот е во Мене. Ако ли, пак, не – тогаш верувајте во Мене заради делата.
12. Вистина, вистина ви велам: кој верува во Мене, делата што ги вршам Јас и тој ќе ги врши, и поголеми од нив ќе врши; оти Јас си одам при Својот Отец;
13. и што и да посакате од Отецот во Мое име, ќе ви го направам, за да се прослави Отецот во Синот.
14. Ако посакате нешто во Мое име, Јас ќе го направам.
15. Ако Ме љубите, пазете ги Моите заповеди.
16. Јас ќе Го помолам Отецот, и Он ќе ви даде друг Утешител, за да биде со вас довека,
17. Духот на вистината, Кого светот не може да Го прими, оти не Го виде, ниту Го познава; а вие Го познавате, зашто во вас е и во вас ќе биде.
18. Нема да ве оставам сираци; ќе дојдам при вас.
19. Уште малку и светот веќе нема да Ме гледа; а вие ќе Ме гледате, зашто Јас живеам и вие ќе живеете.
20. Во оној ден вие ќе разберете, дека Јас сум во Мојот Отец и вие сте во Мене, и Јас сум во вас.
21. Кој ги има заповедите Мои и ги пази, тој е оној што Ме љуби; а кој Ме љуби Мене, возљубен ќе биде од Мојот Отец; и Јас ќе го возљубам, и ќе му се јавам Сам.”

******

1000 години од упокојувањето на Св. Јован Владимир

04 јуни 2016 лето Господово

„Како ризница скапоцена и извор кој на земните им точи реки што ги очистуваат болестите, нам ни се даде твоето свештено тело, кое дава исцеление за различни болести, и божествена благодат на оние, кои доаѓаат кај него, за да извикаме: Радувај се, цару Владимире!“ (кондак на свети Јован Владимир).

Свети Јован Владимир е еден од најзначајните словенски светии, чиј живот бил украсен со кротост и смиреност, иако самиот тој бил владетел, односно кнез на Дукља. Црковната историја го забележува како исповедник на православната вера, просветител, но и маченик. Житието зборува дека подигал цркви и манастири, праќал учители за Христовата наука меѓу својот народ, а и самиот тој живеел богоугодно и во молитва, секогаш подготвен да го жртвува својот живот, за да го спаси својот народ од маки и страдања. Токму затоа и неговиот култ бил длабоко распространет насекаде меѓу словенските народи, а особено на просторите на древната Охридска архиепископија.

Оваа година се навршија 1000 години од упокојувањето на светиот Јован Владимир, а по повод овој голем Јубилеј, Македонската православна црква – Охридска архиепископија, на 04 јуни, денот кога го прославуваме неговиот спомен, организираше пригодни свечености, со кои величествено се прослави овој голем светија. Празнувањето започна ден претходно, со свечена Вечерна богослужба, во катедралниот храм „Св. Софија“ во Охрид, на која чиноначалствуваше Неговото Високопреосвештенство Митрополитот Дебарско-кичевски г. Тимотеј, во сослужение на протоереј-ставрофор Сашо Богданоски, протоереите Димче Ѓорѓиески и Игор Никовски, свештениците Владо Недески, Ѓорѓи Блажевски и Љупчо Бакрачески, протоѓаконот Николче Ѓурѓиноски и ѓаконот Сашо Целески.

Торжествата продолжија утредента, со света архиерејска Литургија, на која чиноначалствуваше Неговото Блаженство Архиепископот Охридски и Македонски г.г. Стефан, во сослужение на Митрополитите Тимотеј, Петар, Агатангел, Пимен, Иларион, Јосиф и Јосиф и епископот Климент, архимандритите Нектариј, Партениј и Дамаскин, протоереј-ставрофорите Благоја Ацевски, Славе Јованов, Никола Грамбозов, Боге Богоевски и Сашо Богданоски, игуменот Григориј, протоереите Горан Мандароски и Никола Христоски, свештениците Владо Недески и Марјанчо Мадески, протоѓаконите Антонио Дујовски, Саше Ристов, Николче Ѓурѓиноски и Влатко Стојменов и ѓаконите Сашо Целески и Христијан Костоски. По завршувањето на Литургијата, Митрополитот Повардарски г. Агатангел се обрати кон многубројниот верен народ со пригодна беседа, која подолу во целост ви ја пренесуваме.

Овој знаменит Јубилеј беше збогатен и со промоцијата на новата книга, посветена на светиот Јован Владимир, во која се опфатени хагиографските, хагиографските и иконографските извори за светиот Владимир. Книгата ја издаде Светиот архиересјки синод на Македонската православна црква – Охридска архиепископија, главен и одговорен уредник е Митрополитот Дебарско-кичевски г. Тимотеј, а автори на делото се д-р Сашо Цветковски, г-дин Виктор Недески и г-дин Александар Димоски. Во книгата е поместена и богослужбата на свети Јован Владимир на современ македонски јазик, која од црковнословенски јазик ја преведе архимандритот Нектариј (Најдоски), а објавен е и првиот акатист на светијата, кој на современ македонски јазик го напиша теологот Александар Димоски. Како рецензенти на книгата се јавуваат Митрополитот Тимотеј, како и академикот Цветан Грозданов, кој заедно со свештеникот Владо Недески, беа и промотори на ова капитално дело.

Беседа по повод 1000-годишен јубилеј од смртта на Св. Јован Владимир

Возљубени наши духовни чеда!

Да се биде свет, значи постојано, со духот, преку молитвата, да се движиш кон Царството Божјо. Да се биде свет, значи повторно да се родиш за новиот благочестив живот. Да се биде свет, значи да го чекориш тесниот пат на вистината и правдата, кој води кон сигурното прибежиште на Небесната Црква. Да се биде свет, значи истрајно и упорно да се војува против духовната слабост, гревот, минливите вредности и смртта. Светителите, преку Милоста Божја, преку Божјите Несоздадени енергии, вкусиле од Неговото совршенство. Нивниот благочестив живот е нашиот пример, нашиот скапоцен урнек, нашата надеж за избавување од цврстата прегратка на болната гревовност, која го демне човекот на секој чекор од неговиот духовен живот. Светителот е вистински Боговидец. Во неговиот просветлен ум и во неговото прочистено срце, како духовна химна на камена плоча се врежани Новозаветните Павлови зборови: Ава, Оче!

Господ, по Неговата голема милост, и нам православните Македонци ни го подари благородниот светител Јован Владимир како најсјајна духовна ѕвезда, која пред илјада години заблеска во Преспа, на македонската земја. Господ Бог го нанижа овој неповторлив и храбар јунак на вистината во нашата богата црковна и христијанска историја, како најубав духовен украс, како непобедливо оружје во духовната борба со неправдата и нечестието.

Прекрасниот живот на овој благороден човек е наша духовна утеха, потстрег во нашето лично покајание, извор на секое благочестие, надеж во секоја неправда, прибежиште во лажните напади. Св. Јован Владимир е на заблудата пропаст, а на нашата вера правило.

Токму неговите сродници по плот, лажно колнејќи се во крсниот знак, жестоко го нападнале и брутално го убиле. Но св. Јован, и по својата блажена и света смрт продолжил да живее, па убијците, лакомците и завидливците, оставајќи ги во немоќ и чудење, и преминувајќи од овој привремен и минлив живот во непорочното и бесмртно Царство, ги сотрел со својата неповторлива добрина, проштевајќи им го, налик на Христа, нивното безумство. Сега, пред Престолот на Севишниот Бог, со неговите свети молитви, се застапува за нас и од Бога ги проси сите духовни добрини кои ние од него ги бараме.

Навистина, ни недостасуваат правите зборови за да го опишеме неговиот живот и да го прославиме овој свет маченик со благородничко потекло и царско достоинство. Големо и величенствено е делото на св. Јован Владимир, кој поднесувајќи ја неправедната маченичка смрт, со неповторлива смиреност го прифати и го претпочиташе спасоносниот Христов крст, наместо минливиот и овоземниот царски скиптар. Живеејќи во време исполнето со секакви искушенија, во кое постојано демнела опасноста од братоубиствени војни и нечовечности, св. Јован Владимир во ниту еден момент не заборавил да биде војник на мирот, љубовта и правдата Христова. Од спасоносните напатствија на Светото Евангелие извирала неговата надалеку прочуена мудрост и неговата неповторлива победителна сила. Неговата личност, уште додека бил жив, но и по неговата блажена маченичка смрт, била почитувана и од православните, но и од инославните народи кои живееле на оваа наша македонска земја. Впрочем, добрината и духовната убавина немаат национална боја и обележје, туку тие се универзална сопственост и идеал на сите народи и на секој човек кој е создаден според Образот Божји.

Овој благочестив и блажен маж, живеел во време кога со македонското царство управувал македонскиот цар Самуил, кој при походот во земјите покрај Јадранското море го заробил и кралот на средновековна Дукља – Јован Владимир. Ваквата постапка на царот Самуил била поттикната од неговата желба да обезбеди еднообразие, односно ред и поредок во своето царство, кое во својата околина, а особено на југ од средновековна Византија, било опкружено со силни непријатели. Според краткото житие на св. Јован Владимир, тој уште од дете бил благочестив, правдољубив и мирољубив – украсен со сите добродетели. Затворот, каде во кус период во заточеништво поминувал и св. Јован, честопати, од благородни и добротворни намери, бил посетуван од благочестивата ќерка на Самуила по име Косара. Овде, на ова недостојно место за човек со таква благородна душа, принцезата Косара уште при првото видување, со сето срце се вљубила во овој човек од кого зрачела, со голема сила, неговата внатрешна незаобиколна убавина. По заминувањето од затворот, Косара веднаш паднала пред нозете на царот, барајќи го татковиот благослов за да биде ослободен овој кроток и добродетелен цар, за заедно со него, во брачна заедница, да раснат во духовното благочестие. Самуил, љубејќи ја со сето срце својата ќерка и верувајќи на нејзината проценка, веднаш наредил да биде ослободен Јован Владимир, да биде облечен во царска облека и да му биде вратено неговото благородно царско достоинство. Па, откако достојно за еден цар, со големо величие ја споделил со своите роднини свадбената радост, ги испратил својот зет и својата љубена ќерка во земјата каде претходно царувал благородниот Јован. Сопружниците Јован Владимир и Косара, живеејќи девствено во блажен мир и секоја благосостојба, му биле верни на Самуила и на неговиот наследник Гаврил Радомир сé до гавриловата смрт во 1015 г., кога македонскиот престол бил заземен од подмолниот узурпатор Јован Владислав, кој толку многу бил властољубив што прифатил да биде понижен вазал на византискиот император Василиј ИИ, предавајќи ги националните интереси на својот народ и ништејќи го целиот труд и идеал на царот Самуил и неговата династија. Безумството и сервилноста на Јован Владислав отишло дотаму што посегнал и по животот на прекрасниот Јован Владимир, кој храбро и силно се спротиставувал на освојувачките напори на Византискиот император Василиј ИИ. Сакајќи да му угоди, а и по наговор на самиот Василиј, со измама лажно колнејќи се во Светото евангелие и гарантирајќи со светиот и чесен крст го намамил Јован Владимир во Преспа, каде веднаш жестоко го убил својот роднина угодувајќи му на народниот крвник и непријател, надевајќи се дека ќе спечали за себе лична корист. О, страшно безумство, го предава својот роднина и брат, ги повредува своите сродници по плот, го погазува Христовиот спасоносен крстен знак, плиткоумно задоволувајќи ја својата себичност! Косара, смирено, со измешана тага и љубов, го испроси телото на својот љубен сопруг од неговите џелати и мачители и достојно за еден цар и маченик, со сето благолепие го погреба светиот Јован Владимир покрај црквата каде го беше примил маченичкиот венец. Овде, покрај гробот на својот возљубен се настана Косара и го проживеа богоугодно остатокот од својот живот во пост, молитва и секое христијанско благочестие. И како што бива со сите оние кои со нечестивот кројат сојуз, така и душманот Јован Владислав, по неполни две години, паднал поразен и покорен од невидлива рака, завршувајќи го својот трагичен живот, натоварен со страшниот грев на предавството и неправдата.

Св. Јован Владимир, пак, како голем Божји угодник, остана запаметен во свеста на идните генерации по својата добрина, храброст и благочестие. Беше награден од Бога со мироточиви свети мошти и многумина исцели од нивните духовни неволји, чинејќи и до ден денес бројни чудеса на сите оние, кои со многу љубов и молитва му се обраќаат.

Драги браќа и сестри, Македонци!

Славејќи ја денес илјадагодишницата од блаженото упокојување и потсетувајќи се на неповторливата добрина и благочестивост на светиот маченик Јован Владимир, нека ни бидат овие трагични историски примери поттик за сенародно освестување. Нека ни помогнат во нашите напори национално да се обединиме. Нека престанат сите наши кавги, недоразбирања и расправии од кои имаат корист само нашите непријатели. Историјата, житието и страдањето на благочестивите Јован Владимир и Косара нека бидат наша корисна историска читанка и учителка при креирањето на сплотено и подобро македонско општество. Да се возљубиме еден со друг и во едномислие да речеме: Господи, чувај ја оваа наша сакана татковина, Господи, ти се молам, сочувај нé од секој грев и од секое искушение. Ние, твоите верни чеда, нема никогаш да го напуштиме или повредиме својот брат, нашиот ближен. Господи, ти го принесуваме нашето покајание, повеќе нема да се мразиме, туку сесрдно ќе се почитуваме и така ќе го славиме Твоето Сесвето име. Да не ги повторуваме грешките од минатото, возљубени мои Македонци, туку напротив, од нив да се подучуваме, да се надградуваме како народ Божји и духовно да раснеме во секое благочестие, оставајќи во наследство добри и светли духовни примери, кои ќе бидат радост и дика на идното православно потомство, на идните македонски генерации.

Господ да Ве благослови, Господ да ја чува нашата преубава и единствена земја Македонија! Амин!

Митрополит Повардарски †Агатангел (Станковски)

Бигорски

*************

 
Напишете коментар

Posted by на Јуни 3, 2016 во Uncategorized

 

Ознаки:

Коментарите се затворени.